Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

Επιχείρηση ανατροπή

ΗΠΑ ΜΚΟ ενίσχυση
Πώς λειτουργεί το δίκτυο χρηματοδότησης αντικαθεστωτικών δυνάμεων σε Ουκρανία και Βενεζουέλα
Η οικονομική ενίσχυση που προσέφερε η Ουάσινγκτον στην αντιπολίτευση της Ουκρανίας και της Βενεζουέλας, πριν από το ξέσπασμα των αιματηρών συγκρούσεων και στις δυο χώρες, επανέφερε στο προσκήνιο το ρόλο αμερικανικών υπηρεσιών στις προσπάθειες ανατροπής καθεστώτων σε όλο τον κόσμο.
Πώς ακριβώς λειτουργεί όμως αυτός ο μηχανισμός και ποιοι είναι οι βασικοί «παίκτες» στο χορό δισεκατομμυρίων δολαρίων που χορηγεί κάθε χρόνο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε αντικυβερνητικές ΜΚΟ;
Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται η Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), που ιδρύθηκε το 1961 από τον Τζον Κένεντι και χρηματοδοτείται από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό με έγκριση του Κογκρέσου -πάντα υπό την αυστηρή εποπτεία του Λευκού Οίκου, του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Αμερικανό ιστορικό (και πρώην υπάλληλο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) Ουίλιαμ Μπλουμ, από τα τέλη της δεκαετίας του 60 η υπηρεσία λειτουργούσε συχνά σαν βιτρίνα της CIA, ενισχύοντας κόμματα και ομάδες της δεξιάς πριν από κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις. Μόνο στη Βενεζουέλα, στην πρώτη πενταετία μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του Ούγκο Τσάβες, η USAID πιστεύεται ότι προσέφερε τουλάχιστον 11 εκατομμύρια δολάρια σε αντικυβερνητικά κόμματα και ΜΚΟ. ΕΑκόμη και όταν η υπηρεσία αρκείται στο θεσμικό της ρόλο, που είναι η οικονομική ενίσχυση περιοχών του πλανήτη που αντιμετωπίζουν άμεσα προβλήματα λόγω φυσικών καταστροφών ή πολεμικών συρράξεων, ο ρόλος της είναι αμφισβητούμενος. Πολύ συχνά η υπηρεσία κατηγορήθηκε ότι λειτουργούσε σαν μεσάζοντας ώστε τα χρήματα της αμερικανικής βοήθειας να καταλήγουν σε αμερικανικές εταιρείες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα συμβόλαια που υπέγραφαν εταιρείες όπως η Χάλιμπάρτον για την ανοικοδόμηση του Ιράκ. Συχνά οι παρεμβάσεις στα εσωτερικά ξένων χωρών έχουν απρόβλεπτες και μακροχρόνιες επιπτώσεις με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Ουγκάντα, όπου μαζί με την αμερικανική βοήθεια έφτασαν στη χώρα και δεκάδες φονταμενταλιστές ιεραπόστολοι που προώθησαν το σημερινό κυνήγι ομοφυλόφιλων.
Αρκετές χώρες, πάντως, όπως η Ρωσία επί προεδρίας Πούτιν και η Βολιβία επί προεδρίας Μοράλες ζήτησαν και κατάφεραν να κλείσουν τα γραφεία της USAID στο έδαφός τους, τα οποία κατηγορούσαν για την ενίσχυση οργανώσεων που επεδίωκαν την ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, με πρωτοβουλίες του Ρόναλτν Ρίγκαν, η USAID άρχισε να αποκτά δεκάδες ειδικά προγράμματα που είχαν σαν αποκλειστικό στόχο την «προώθηση της δημοκρατίας»σε χώρες που βρίσκονταν σε αντιπαράθεση με την Ουάσινγκτον. Ναυαρχίδα αυτών των προγραμμάτων αποτέλεσε το διαβόητο Εθνικό Ταμείο για τη Δημοκρατία (NED), το οποίο σύμφωνα με τον Ρίγκαν θα αναλάμβανε «τις δουλειές που δεν μπορούσε να φέρει εις πέρας η CIA». Το NED χρηματοδότησε οργανώσεις σχεδόν στο σύνολο των χωρών πο γνώρισαν κάποιου είδους «πολύχρημης επανάστασης».
Οι δυο πρωταγωνιστές των πρόσφατων επεισοδίων στη Βενεζουέλα, ο Λεοπόλντο Λόπεζ και η Μαρίνα Κορίνα Ματσάντο από το κόμμα SUMATE χρηματοδοτούνται εδώ και χρόνια με δεκάδες χιλιάδες δολάρια από το αμερικανικό Εθνικό Ταμείο για τη Δημοκρατία (NED), το οποίο έχει εμπλακεί και σε όλες σχεδόν τις πολύχρωμες επαναστάσεις που σημάδεψαν τις τελευταίες δεκαετίες καθεστώτα της ανατολικής Ευρώπης. O Λόπεζ μάλιστα είχε εκπαιδευθεί από το Διεθνές Ρεπουμπλικανικό Ινστιτούτο (IRI) το οποίο χρηματοδοτείται από την αμερικανική κυβέρνηση και το οποίο πιστεύεται ότι οργάνωσε σειρά πραξικοπημάτων σε χώρες όπως η Αϊτή και η Ονδούρα. Το IRI ανήκει σε ένα δαιδαλώδες δίκτυο οργανώσεων και υπηρεσιών που χρηματοδοτούνται και ελέγχονται απευθείας από το NED όπως το Journal of Democracy, το World Movement for Democracy, το International Forum for Democratic Studies, το Reagan–Fascell Fellowship Program, το Network of Democracy Research Institutes, και το Center for International Media Assistance. Αρκετές από αυτές τις οργανώσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση ΜΚΟ που στρέφονται εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας ή παράγουν προπαγανδιστικό υλικό εναντίον εχθρικών κυβερνήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι πίσω από το περίφημο βίντεο «I am a Ukrainian» (είμαι Ουκρανή) το οποίο προωθούσε τις θέσεις της αντιπολίτευσης στα επεισόδια στο Κίεβο βρισκόταν ο Λάρι Ντάιμοντ, από το Journal of Democracy, το οποίο προετοιμάζει μεγάλα ντοκιμαντέρ και για λογαριασμό πολιτικών της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα. Το συγκεκριμένο βίντεο έκανε το γύρο του κόσμου σε χρόνο ρεκόρ και παρουσιάστηκε και στην Ελλάδα από τηλεοπτικούς σταθμούς όπως το Mega.
Πάντως την τελευταία δεκαετία το NED στρέφει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον τους προς την Ανατολική Ασία και συγκεκριμένα προς το Πεκίνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι 18 από τις συνολικά 28 ασιατικές ΜΚΟ, που ελέγχονται απευθείας από το NED, δραστηριοποιούνται στην Κίνα και ειδικά στο Θιβέτ και και την επαρχία Ξινγιάνγκ, όπου δρά το αυτονομιστικό κίνημα των Ουιγκούρ.
Παράλληλη δομή με το NED έχει και η αμερικανική ΜΚΟ, Freedom House, η οποία χρηματοδοτείται επίσης από το USAID – αν και προϋπήρχε αυτής αφού ιδρύθηκε το 1941. Όπως κατήγγειλε το 2004 ο υποψήφιος για την αμερικανική προεδρία, Ρον Πολ, το Freedom House έστησε την οργάνωση Πρωτοβουλία για την Συνεργασία Αμερικής Πολωνίας Ουκρανίας (PAUCI) μέσω της οποίας διοχετεύονταν εκατομμύρια δολάρια σε ουκρανικές ΜΚΟ. Οι οργανώσεις αυτές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο , οι οποίες υποστήριζαν την υποψηφιότητα του φιλοαμερικανού υποψηφίου Βίκτορ Γιουστσένκο.
Η μεγάλη της Ουάσινγκτον σχολή
Πολύ πιο αθώο φαντάζει εκ πρώτης όψεως το πρόγραμμα IVLP, το οποίο χρηματοδοτείται από το Γραφείο Εκπαιδευτικών και Πολιτισμικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το οποίο έχει ως στόχο να εντοπίζει μελλοντικούς ηγέτες σε διάφορα σημεία του πλανήτη και να τους φέρνει σε επαφή με τον αμερικανικό πολιτικό πολιτισμό αλλά και με συγκεκριμένους πολιτικούς και επιχειρηματίες. Όπως είχε αποκαλύψει το BBC, ανάμεσα στους εκατοντάδες πρώην και νυν ηγέτες που παρακολούθησαν τα σεμινάριά του βρισκόταν η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Τόνι Μπλερ, ο Μάριο Μόντι και ο Ρομάνο Πρόντι, ο Νικολά Σαρκοζί και ο Ζισκάρ ντ’ Εστέν, ο Γκέρχαρντ Σρέντερ και ο Χέλμουτ Σμιτ. Σύμφωνα με την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, το μεγάλο ταξίδι από την Ελλάδα προς τις ΗΠΑ, για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του IVLP, έχουν πραγματοποιήσει ο Γ. Ράλλης, ο Κ. Τσάτσος, ο Κ. Μητσοτάκης και οι Κωσταντίνος και Κώστας Καραμανλής.
Παρόλα αυτά, αν και οι υποστηρικτές θεωριών συνωμοσίας επιμένουν ότι το IVLP δεν ενημερώνει απλώς τους μελλοντικούς ηγέτες αλλά… τους δημιουργεί υπήρξαν και αρκετοί πολιτικοί οι οποίοι αφού παρακολούθησαν τα ειδικά σεμινάρια στη συνέχεια αποτέλεσαν «πονοκέφαλο» για τους Αμερικανούς διπλωμάτες – με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα τον πρώην πρόεδρο της Κύπρου Τάσσο Παπαδόπουλο. Το γεγονός όμως ότι στη συντηπτική τους πλειονότητα οι «απόφοιτοι» του IVLP προώθησαν μια ακραία φιλο-ατλαντική ατζέντα δημιουργεί ακόμη και σήμερα αρκετά ερωτήματα.
Στον αντίποδα του IVLP, που θεωρείται έκφανση της λεγόμενης soft power της αμερικανικής υπερδύναμης, συναντά κανείς θεσμούς όπως η διαβόητη Σχολή της Λατινικής Αμερικής (που μετονομάστηκε σε Ινστιτούτου για την Ασφαλή Συνεργασία Δυτικού Ημισφαιρίου) όπου έχουν θητεύσει ορισμένοι από τους πλέον αιμοσταγείς δικτάτορες και βασανιστές που έχει γνωρίσει η Λατινική Αμερική. Στα εγχειρίδια της σχολής, που ήρθαν στη δημοσιότητα το 1996 περιγράφονται τεχνικές βασανιστηρίων και εκτελέσεων.
Άρης Χατζηστεφάνου
ΕΠΙΚΑΙΡΑ Μάρτιος 2014".
Συνεχίστε το διάβασμα ΕΔΩ........

Πέμπτη 27 Μαρτίου 2014

Το ενεργειακό πάζλ της σύγκρουσης Ρωσίας-Δύσης και οι εξελίξεις στο ενεργειακό μέτωπο της Αν. Μεσογείου

Το ενεργειακό πάζλ της σύγκρουσης Ρωσίας-Δύσης και οι εξελίξεις στο ενεργειακό μέτωπο της Αν. Μεσογείου


Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Η ενεργειακή σύγκρουση της Δύσης με την Ρωσία δεν τελειώνει με την Κριμαία, αλλά μόλις τώρα αρχίζει, καθώς η Ευρώπη αναζητά εναγωνίως νέες πηγές ενέργειας που θα την βοηθήσουν να περιορίσει την σημερινή εξάρτηση από την Μόσχα, ενώ την ίδια στιγμή και η Ρωσία αναζητά διέξοδο και προς άλλους «πελάτες» ώστε και η ίδια να εξαρτηθεί από τα ευρωπαϊκά κεφάλαια που αποτελούν τον κινητήριο μοχλό για την ρωσική οικονομία αλλά και για την όλο και πιο απροφάσιστη και δυναμική ρωσική εξωτερική πολιτική.
Για τον ρώσο πρόεδρο το ενεργειακό παιγνίδι δεν είναι πια ούτε τόσο απλό ούτε τόσο δεδομένο όσο ίσως φαίνονταν πριν μερικά χρόνια. Όταν ανέλαβε πρόεδρος της Ρωσίας ο Βλαντιμίρ Πουτιν οι εξαγωγές αερίου και πετρελαίου ήταν λιγότερο από το 50% των συνολικών εξαγωγών της Ρωσίας, ενώ τώρα έχουν φθάσει να είναι σχεδόν τα 2/3 των συνολικών εξαγωγών. Καθώς στην Ευρώπη έχει ήδη ξεκινήσει και τώρα επισπεύδεται η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας ώστε να υπάρξει η διαφοροποίηση των προμηθευτών ενέργειας στην Ευρώπη, τα προβλήματα όλο και θα πληθαίνουν για την Ρωσία. Απώλειες από την εξαγωγή φυσικού αερίου και πετρελαίου προς την Ευρώπη θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ρωσική οικονομία αλλά και στην πετρελαϊκή βιομηχανία καθώς οι ενεργειακοί κολοσσοί της έχουν ανάγκη από νέα κεφάλαια για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε όλο και πιο δύσκολα στην εκμετάλλευση τους κοιτάσματα. ΕΑλλά και η Ευρώπη που δεν μπορεί να περιμένει τις εξαγωγές αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου, και διαπιστώνει ότι τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν δεν είναι επαρκή, και η Λιβύη και η Αλγερία δυο χώρες που παραδοσιακά εξάγουν ενέργεια στην Ευρώπη, είναι εντελώς ασταθείς, στρέφεται στην πιο άμεση εναλλακτική λύση, αυτή των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου.
Η στροφή της Ρωσίας τα τελευταία δυο χρόνια τόσο στο LNG που της εξασφαλίζει ευελιξία στην εξαγωγή του φυσικού αερίου όσο και σε νέους αγωγούς προς την Κίνα, συνιστούν μέρος της προσπάθειας να …απεξαρτηθεί και η ίδια από την ευρωπαϊκή αγορά, και να αποφύγει έτσι την αντιστροφή εις βάρος της αυτή την φορά, του ενεργειακού εκβιασμού, που σήμερα αποτελεί το σημαντικότερο όπλο της εξωτερικής πολιτικής της.
Η αλλαγή κατεύθυνσης και η στροφή προς την Ανατολή είχε προετοιμασθεί από καιρό. Τον Δεκέμβριο στην ομιλία του προς την Ρωσική Βουλή ο Βλ. Πουτιν είχε χαρακτηρίσει στρατηγικό στόχο για τον 21ο αιώνα την ανάπτυξη της Σιβηρίας και της ρωσικής Άπω Ανατολής. «Ο αναπροσανατολισμός της Ρωσίας προς τον Ειρηνικό Ωκεανό είμαι σίγουρος ότι θα προσφέρει την δυναμική ανάπτυξη  σε όλες τις ανατολικές περιφέρειες μας και δεν θα ανοίξει μόνο νέες οικονομικές ευκαιρίες και  νέους ορίζοντες αλλά θα προσφέρει πρόσθετα εργαλεία για μια δυναμική εξωτερική πολιτική».
Η Rosneft ανήγγειλε στις 28 Φεβρουαρίου ότι θα επενδύσει σχεδόν 83 δις δολάρια για την ανάπτυξη του στρατηγικού κοιτάσματος φυσικού αερίου και πετρελαίου, Βανκόρ, στην Ανατολική Σιβηρία. Το κοίτασμα αυτό είναι το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί στην Ρωσία την τελευταία 25ετια, και θα καλύψει τις ανάγκες εξαγωγών προς την Κίνα. Ήδη ο αγωγός Eastern Siberia –Pacific Ocean (ESPO) μήκους 3.018 μιλίων προμηθεύει την Κινα, την Ιαπωνία και την Κορέα με πετρέλαιο από την Ανατολική Σιβηρία σε ποσότητες που φθάνουν τα 400 χιλ. βαρέλια την ημέρα. Παράλληλα με τον ESPO σε μήκος 1264 μιλίων κατασκευάζεται  ο αγωγός φυσικού αερίου Yakutia-Khabarovsk-Vladivostok που θα έχει ολοκληρωθεί το 2016.
Στην Ρωσία κορυφώνεται και ο εσωτερικός ανταγωνισμός μεταξύ εταιριών όπως η Gazprom και της Rosneft την όποια διευθύνει ο επίσης φίλος του Πουτιν  Ιγκορ Σεχίν, αλλά και της Novatek, και στην αναμέτρηση αυτή η Gazprom έχει υποστεί μια πρώτη «ήττα» καθώς καταργήθηκε το μονοπώλιο που είχε στις εξαγωγές φυσικού αερίου, που κατά κύριο λόγο κατευθυνόταν στην Ευρώπη.
Η Rosneft  επιδιώκει να αποκτήσει πρόσβαση όμως και στον αγωγό της Gazprom “Sila Sibiri” που θα μεταφέρει στην Κίνα σχεδόν 38 δις, κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τον χρόνο. Η Gazprom δεν έχει ακόμη συμφωνήσει τις τιμές του φυσικού αερίου με την Κίνα αλλά το θέμα μάλλον θα κλείσει κατά την επίσκεψη του Πουτιν στο Πεκίνο τον Μάιο.
Η Rosneft που εκτιμάται ότι έχει ήδη αποθέματα 1 τρις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου στην Ανατολική Σιβηρία επιδιώκει τώρα να εξασφαλίζει συμφωνίες για να εξάγει στην Κίνα φυσικό αέριο και μέσω αγωγών.
Η Ρωσία την περασμένη εβδομάδα είχε μια ακόμη «επιτυχία». Η αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ (UN Commission on the Limits of the Continental Shelf) αποφάσισε ότι μια έκταση 52.000 τ.χλμ στο μέσο της Θάλασσας του Οκχοτσκ (Okhotsk) στην Άπω Ανατολή βόρεια από την Ιαπωνια, ανηκει στην ρωσική υφαλοκρηπίδα.
Οι ειδικοί  χαρακτήρισαν αυτή την περιοχή ως «σπηλιά του Αλή- Μπαμπά», καθώς εκτιμάται ότι στο υπέδαφος του βυθού κρύβονται πολύ σημαντικοί ενεργειακοί πόροι.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Κύπρο και στο Ισραήλ, οργιάζει το παρασκήνιο για την επίσπευση των ερευνών για τον εντοπισμό και εκμετάλλευση νέων πηγών ενέργειας στην ΑΟΖ των δυο χωρών, ενώ οργιώδης είναι επίσης ο ανταγωνισμός για την διαμόρφωση των τελικών επίλογων για την εξαγωγή και διάθεση του φυσικού αερίου και του πετρελαίου που πιθανότατα υπάρχει σε στρώματα κάτω από εκείνα  του φυσικού αερίου.
Ήδη τα σχέδια διαμορφώνονται για να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο Κύπρου και Ισραήλ για την διαφοροποίηση πηγών ενέργειας για την Ευρώπη αλλά και συγχρόνως με LNG να εξάγονται ποσότητες και στις αγορές της Ανατολής που ακόμη είναι διατεθειμένες να πληρώνουν υψηλότερες τιμές προκειμένου να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους ενεργειακούς πόρους.
«Με τα τρέχοντα γεγονότα στην Ευρώπη και με την προσδοκία αρκετών χωρών να διαφοροποιήσουν τους προμηθευτές ενέργειες, τίθεται ένα ακόμη σημείο ενδιαφέροντος για τα πολύ μεγάλα αποθέματα μας και μετατρέπει την ιστορία μας σε παγκόσμια ιστορία» είπε χαρακτηριστικά ο CEO της ANVER Oil Γιδεων Ταντμορ σε μεγάλο ενεργειακό συνέδριο που έγινε την περασμένη εβδομάδα στο Ισραήλ.
«Υπάρχουν ακόμη πολλές προκλήσεις κυρίως πολιτικές, αλλά όταν αρχίσουν να φαίνονται τα οικονομικά οφέλη αυτά τα προβλήματα θα ξεπερασθούν» είπε ο κ. Ταντμορ.
Το 1 τρις κυβικά μετρα φυσικού αερίου που έχει ήδη εντοπισθεί στην Λεκάνη της Λεβαντινης στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες όλης της Ευρώπης για περισσότερα από δυο χρόνια και  με βάση τις σημερινές τιμές να αποφέρει έσοδα 370-740 δις δολαρίων.
Το Ισραήλ δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα διαθέσει μέρος του φυσικού αερίου του στις τοπικές αγορές όπως η Ιορδανία η ακόμη και η Τουρκία και ποια οδό θα επιλέξει για την εξαγωγή των υπολοίπων ποσοτήτων φυσικού αερίου. Εκτός της επιλογής του σταθμού LNG  στην Κύπρο, υπάρχουν οι επιλογές της κατασκευής σταθμού LNG στο έδαφος του, η μεταφορά του αερίου με αγωγό και υγροποίηση του στους δυο μεγάλους σταθμούς LNG στην Αίγυπτο ή ακόμη η δημιουργία πλωτού σταθμού F (floated) LNG, τεχνολογία στην οποία ειδικεύεται ο αυστραλιανός κολοσσός Woodside που με κατ’ αρχήν συμφωνία συμμετέχει  ήδη στο κονσόρτσιουμ με εκμετάλλευση του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν.
Η φημολογία των περασμένων εβδομάδων αλλά και δημόσιες δηλώσεις όπως εκείνες του Μάθιου Μπραιζα πρώην αμερικανού υφυπουργού εξωτερικών αρμόδιου για θέματα ενέργειας και Ευρασίας ότι η Noble  βρίσκεται σε  διαπραγματεύσεις με τουρκικές επιχειρήσεις (της μιας εξ αυτών, της Turcas Oil ο κ. Μπραιζα είναι διευθυντικό στέλεχος) για εξαγωγή του φυσικού αερίου προς την Τουρκία, ανάγκασε την αμερικανική εταιρία να εκδώσει ανακοίνωση διαψεύδοντας τις πληροφορίες  αυτές.
«Η Τουρκία είναι απίθανο να αποτελέσει επιλογή για την εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου καθώς μέχρι το 2030 η τουρκική αγορά θα είναι ήδη υπερκαλυμμένη   από άλλες πηγές όταν το 2017 θα ξεκινήσει η παράγωγη φυσικού αερίου  από το Λεβιάθαν». (Ένας αγωγός προς την Τουρκία θα έχει μήκος 485 χιλιόμετρα και κόστος 2 δις ευρώ).
Αυτή είναι η εκτίμηση ενός κορυφαίου συμβούλου για θέματα ενέργειας του David Aron (διευθύνων σύμβουλος της Petroleum Development Consultants) ο οποίος μιλώντας στο Συνέδριο του Τελ Αβίβ τόνισε ότι είναι εμπορικοί και οικονομικοί οι λόγοι που καθιστούν απίθανη την επιλογή της Τουρκίας και όχι γεωπολιτικοί.
Αντίθετα όμως οι επικεφαλής των ισραηλινών εταιριών Delek και Anver για λόγους που έχουν σχέση τόσο με την άμεση εξεύρεση κεφαλαίων όσο και για την ισορροπία με τους κολοσσούς με τους οποίους έχουν συνεταιρισθεί (Noble–Woodside) δεν δείχνουν να προκρίνουν την  επιλογή της Κύπρου.
Ο CEO της DELEK, Γιοσί Αμπού, υποστήριξε ότι το φυσικό αέριο θα πρέπει να διοχετευτεί σε τοπικές αγορές (Ιορδανία, Παλαιστινιακή Αρχή, Τουρκία ,Αίγυπτο), ενώ προέκρινε την επιλογή του FLNG και όχι του σταθμού στο Βασιλικό της Κύπρου για την εξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ο Γιοσσι Αμπου ανακοίνωσε ότι υπάρχουν ενδείξεις για ύπαρξη πετρελαίου στα κατώτερα στρώματα των κοιτασμάτων Ταμαρ και Λεβιάθαν, ενώ έκανε γνωστό ότι και στο Λεβιάθαν ξεκινούν στο τέλος του 2014 έρευνες για εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου.
Τον περασμένο Ιούνιο η Noble και οι ισραηλινοί εταίροι της Delek και Anver υπέγραψαν MOU με την κυπριακή κυβέρνηση για την κατασκευή σταθμού LNG  στο Βασιλικό. Αλλά και η κοινοπραξία ENI-KOGAS που έχει εξασφαλίσει άδειες ερευνών στα Οικόπεδα 2, 3 και 9 της κυπριακής ΑΟΖ ανακοινώσε ότι θα αρχίσει τις γεωτρήσεις  στα μέσα του 2014, ενώ η γαλλική TOTAL θα ξεκινήσει τις γεωτρήσεις στα Οικόπεδα 10 και 11 to 2015. Η TOTAL E&P Cyprus Ltd έχει επίσης εξασφαλίσει άδεια για δισδιάστατες σεισμικές έρευνες για πετρέλαιο και αέριο στο Οικόπεδο 10 αλλά και σε τμήματα των Οικοπέδων 6, 7 και 11 που θα διαρκέσουν μέχρι τον Μάιο.
Από την επιτυχή έκβαση των ερευνών αυτών θα κριθεί εν πολλοίς η βιωσιμότητα του σταθμού LNG που θέλει η Κύπρος να κατασκευάσει στο Βασιλικό ,και που θα προσέφερε πλέον και οικονομικό και στρατηγικό όφελος στο νησί, μετατρέποντας το σε έναν σημαντικότατο κόμβο εξαγωγής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο.
Η διαφοροποίηση πηγών ενέργειας που επιζητεί εναγωνίως η Ευρώπη  μπορεί να απαντηθεί από το φιλόδοξο πρόγραμμα εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων στην Κυπριακή  ΑΟΖ, ενώ μέσω του LNG μπορεί να εξασφαλίσουν πελάτες μεταξύ των χώρων της Ασίας που η έλλειψη ενεργειακών πόρων απειλεί την οικονομική τους ανάπτυξη.
Αν και το κοίτασμα Αφροδίτη αρχικά θεωρήθηκε ικανοποιητικό για να καταστήσει βιώσιμο τον σταθμό LNG, οι  πιο συντηρητικές εκτιμήσεις της Noble  Energy στο τέλος του 2013, καθιστούν αναγκαία την εξασφάλιση πρόσθετων ποσοτήτων που είτε θα προέλθουν από άλλα Οικόπεδα της κυπριακής  ΑΟΖ, είτε από το Ισραήλ, στο οποίο όμως διεξάγεται ένας αδυσώπητος επιχειρηματικός και πολιτικός αγώνας για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου του.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και η ενεργειακή αναμέτρηση της Δύσης με την Ρωσία που δεν τελειώνει, αλλά μάλλον τώρα ξεκινά, σφράγισαν και τις εργασίες του πολύ σημαντικού συνεδρίου του Eastern Mediterranean Gas Conference 2014 που οργανώθηκε στο Χίλτον του Τελ Αβίβ 11-12 Μαρτίου 2014 από την Gulf Publishing Company.
Ο CEO της NOBLE ENERGY Τσαρλς Ντέιβιντσον, έκανε λόγο για μια τοπική ευκαιρία, που μετατρέπεται σε παγκόσμια ευκαιρία, περιγράφοντας έτσι την δυναμική που έχουν πλέον οι έρευνες φυσικού αερίου στην περιοχή, ενώ κάλεσε την ισραηλινή κυβέρνηση να υποστηρίξει και εγγυηθεί  την ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών ειδικά στο κοίτασμα Λεβιάθαν, στο πλαίσιο του σκληρού παζαριού που είναι σε εξέλιξη μεταξύ της ισραηλινής κυβέρνησης και των πετρελαϊκών εταιριών που ελέγχουν το Λεβιάθαν, σχετικά με το ποσοστό που θα εισπράττει το Ισραήλ από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου.
Ο κ. Ντειβιντσον πάντως επεσήμανε την ανάγκη να δρομολογηθεί σύντομα και η κατασκευή των υποδομών για την εξαγωγή του φυσικού αερίου, επισημαίνοντας ότι η είσοδος στην κοινοπραξία της αυστραλιανής Woodside θα διευκολύνει την αναζήτηση των δυνατοτήτων για εξαγωγή LNG.
Στο Συνέδριο  μια από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο η Τζινα Κοέν, αναφέρθηκε και στις επιλογές που έχει το Ισραήλ για την εξαγωγή του φυσικού αερίου του.
Η κ. Κοεν τόνισε ότι ένας αγωγός προς την Ιορδανία και την Αίγυπτο, δεν έχει πιθανότητες να επιλεγεί. Σε ότι αφορά τον αγωγό προς την Τουρκία, αν και όπως είπε είναι μια καλή επιλογή, θα ήταν περίπλοκη λογω του ανταγωνισμού με τον αγωγό του Αζερμπαϊτζάν και των νομικών προβλημάτων που θα προκύψουν από τον ανταγωνισμό της Τουρκίας και της Κύπρου για την ανάληψη ρόλου κόμβου μεταφοράς ενέργειας. Η κ. Κοεν πάντως ανέφερε ως μια ακόμη εναλλακτική οδό, τον αγωγό προς την Ελλάδα.
Συμπερασματικά όμως η κ. Κοεν τόνισε ότι τεχνικά η πιο εύκολη επιλογή είναι ένας μικρός αγωγός προς την Ιορδανία η την Αίγυπτο, αποφεύγοντας άλλες transit  χώρες. Εμπορικά  το LNG μπορεί να εξαχθεί στην Άπω Ανατολή από μονάδα υγροποίησης είτε χερσαία είτε υπεράκτια.. Αν και όπως διευκρίνισε η κ. Κοεν η τεχνολογία της πλωτής μονάδας υγροποίησης FLNG είναι σχετικά νέα και δεν είναι επαρκώς δοκιμασμένη, είναι όμως σχεδόν 20% πιο οικονομική από τις χερσαίες εγκαταστάσεις.
Από πολιτικής άποψης η κ. Κοεν θεωρει ότι η πιο εύκολη επιλογή είναι η πώληση του αερίου στην ενεργειακά πεινασμένη Τουρκία, αλλά επεσήμανε ότι αυτή μπορεί να είναι μια ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη επιλογή λόγω των πιθανών προβλημάτων που θα προκύπτουν από τις χώρες διέλευσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η παρουσίαση στο πλαίσιο του συνεδρίου  των προκλήσεων που υπάρχουν στον σχεδιασμό και κατασκευή αγωγών σε μεγάλα βάθη. Μια παρουσίαση που αφορά και την Ελλάδα και την πρόταση για τον  αγωγό EASTMED για τον  οποίο σε μια αιφνιδιαστική για πολλούς κίνηση ο υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιατης προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για μια πρώτη μελέτη σκοπιμότητας του έργου.
Ο τεχνικός διευθυντής της εξειδικευμένης εταιρίας INTECSEA Γεροεν Τιμμερμανς παρουσίασε τις προκλήσεις αυτές που αφορούν την πίεση, την διάμετρο, το μήκος, την δυνατότητα αποσυμπιεσης του αερίου όταν φθανει στα μικρά βάθη, τα οποία θέτουν μια σειρά τεχνικών προβλημάτων και συγχρόνως ανεβάζουν το κόστος κατασκευής. Στην παρουσίαση του ο κ. Τιμμερμανς έκανε ειδική αναφορά και στα προβλήματα που ανακύπτουν, λογω των κυριαρχικών κακιωμάτων των παράκτιων χωρών, του συνολικού μήκους του αγωγού, των προστατευόμενων περιοχών, των υψομετρικών χαρακτηριστικών του βυθού κ.α.
Οι επιλογές τέτοιων αγωγών στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ο αγωγός προς την Κύπρο που θα έχει μήκος σχεδόν 200 χλμ και θα τοποθετηθεί σε βάθος 2,350 μέτρων .Ένας αγωγός προς το Ισραήλ μήκους επίσης 200 χλμ και σε βάθος 1650 μέτρων .Ένας αγωγός προς την Τουρκία σχεδόν 500 χλμ και σε βάθος 2250 μέτρων  και ο αγωγός προς την Ελλάδα  μήκους 700 χλμ και σε βάθη που φθανουν τα 3000 μέτρα.
Ο κ. Τιμμεμανς πάντως απαντώντας σε ερωτήσεις διαβεβαίωσε ότι πλέον η τεχνολογία μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις και ότι οι αγωγοί μεγάλου διαμετρήματος για μεγάλα βάθη συνιστούν επιστημονική και κατασκευαστική πρόκληση αλλά είναι πλέον κατορθωτοί.
ΠΗΓΗ: Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014 –www.epikaira.gr.
Συνεχίστε το διάβασμα ΕΔΩ........

Σάββατο 15 Μαρτίου 2014

"Ασύμμετρος οικονομικός παγκόσμιος πόλεμος»



Βασίλης Γιαννακόπουλος, 

γεωστρατηγικός αναλυτής

Δεν θα παρεκκλίναμε ιδιαίτερα από την πραγματικότητα, αν διακινδυνεύαμε να χαρακτηρίσουμε τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία ως «μια προσπάθεια διεξαγωγής ενός ασύμμετρου οικονομικού παγκόσμιου πολέμου», στον οποίο ενεργά έχουν εμπλακεί οι τρεις παγκόσμιες οικονομικές υπερδυνάμεις
(Ρωσία, ΕΕ και ΗΠΑ). Από μια άλλη οπτική γωνία, θα μπορούσαμε να αποκωδικοποιήσουμε τις εξελίξεις ως ένα «στημένο οικονομικό παιχνίδι», που εκμεταλλεύεται την υφιστάμενη ουκρανική κρίση ταυτότητας. 

Η γεωστρατηγική θέση της Ουκρανίας είναι ιδιαίτερα σημαντική σε οικονομικό επίπεδο και επίπεδο ασφάλειας για τη Ρωσία και την ΕΕ, τόσο λόγω του μεγέθους της (603,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα) και του πληθυσμού της (45,5 εκατομμύρια), όσο και λόγω της θέσης της που συνιστά τον «ενεργειακό ομφάλιο λώρο» για τη μεταφορά των ρωσικών υδρογονανθράκων προς την ΕΕ.
 ΕΗ Ουκρανία και η ρωσική εθνική ασφάλεια

Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και προκειμένου να προστατευθεί από τις επεκτατικές βλέψεις του ΝΑΤΟ, η Μόσχα επιδίωξε να διατηρήσει ακέραιη την περιφερειακή αμυντική “buffer zone” που σχηματίσθηκε στο δυτικό ρωσικό υπογάστριο από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Επιπρόσθετα, στο βαθμό του δυνατού τις ενέταξε στη σφαίρα επιρροής της και κατέστησε σαφές ότι δεν θα ανεχθεί την προσχώρησή τους στις ΝΑΤΟϊκές δομές. Μια από αυτές τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες είναι και η Ουκρανία. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η ΕΕ έχει κατανοήσει και σέβεται αυτή τη ρωσική ευαισθησία, που σχετίζεται άμεσα με την εθνική της ασφάλεια. Έτσι, εξηγείται η άρνηση της Γερμανίας και της Γαλλίας, τον Απρίλιο του 2008 στην Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου, να συναινέσουν στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, παρόλο που οι ΗΠΑ το επιδίωξαν σθεναρά. Μάλιστα, γι αυτό το λόγο η Ουάσιγκτον δεν αποφασίζει τη διεξαγωγή μιας έκτακτης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, με αντικείμενο τη σθεναρή αντίδραση της Συμμαχίας για την Ουκρανία. Γνωρίζει εκ των προτέρων ότι και πάλι θα υπάρξουν ενδοΝΑΤΟϊκές αντιδράσεις, που θα αποκαλύψουν το υφιστάμενο έλλειμμα συνοχής.

Πέρα από μια περιφερειακή αμυντική “buffer zone”, η Ουκρανία και συγκεκριμένα η Σεβαστούπολη της Κριμαίας συνιστά την έδρα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Τον Απρίλιο του 2010, όταν επί προεδρίας Γιανουκόβιτς οι ρωσο-ουκρανικές σχέσεις είχαν ήδη βελτιωθεί αισθητά, η Ρωσία και η Ουκρανία συμφώνησαν να παρατείνουν την παραμονή του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στην Κριμαία μέχρι το 2042, από την αρχική ημερομηνία απόσυρσης του 2017. Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία συμφώνησε να παράσχει για δέκα χρόνια στην Ουκρανία μειωμένες τιμές φυσικού αερίου, που μεταφράζονται σε περίπου 30 δισ. ευρώ. Γίνεται λοιπόν κατανοητό τι επιδίωκε η Μόσχα όταν πριν λίγες μέρες αποφάσισε την ανάπτυξη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στη χερσόνησο της Κριμαίας.



Η Ουκρανία και οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας

Σήμερα, στην Ουκρανία δεν διακυβεύεται μόνο η εθνική ασφάλεια της Ρωσίας. Διακυβεύονται και τεράστια οικονομικά συμφέροντα των τριών προαναφερόμενων οικονομικών υπερδυνάμεων. Για παράδειγμα, οι περισσότερες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εξαρτώνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, εισάγει το 35% των απαιτούμενων ποσοτήτων υδρογονανθράκων από τη Ρωσία.

Πέρα από κύριος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου, η ΕΕ συνιστά το μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας. Το 2012, οι ρωσικές εξαγωγές στην ΕΕ ανήλθαν σε 213 δισ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα οι ευρωπαϊκές εξαγωγές στη Ρωσία έφθασαν περίπου τα 123 δισ. ευρώ.

Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου, φυσικού αερίου, ουρανίου και άνθρακα προς την ΕΕ. Το 2013, η Gazprom προμήθευσε την ΕΕ με 133 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Περίπου η μισή από αυτή την ποσότητα (65 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου) μεταφέρθηκε μέσω τεσσάρων κύριων αγωγών φυσικού αερίου (Yamburg-Uzhgorod, Orenburg-Uzhgorod, Urengoy-Uzhgorod και Dolina-Uzhgorod), που διέρχονται από το ουκρανικό έδαφος.



Ευρω-αμερικανικές σχέσεις

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ μοιράζονται τη μεγαλύτερη εμπορική και επενδυτική σχέση σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι οικονομίες τους αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (περίπου το 25% των παγκόσμιων εξαγωγών και το 31% των παγκόσμιων εισαγωγών). Η διατλαντική οικονομία παράγει ετησίως περισσότερα από 5 τρισ. δολάρια στις εμπορικές πωλήσεις και απασχολεί περίπου 15 εκατομμύρια εργαζόμενους και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Παρότι εκ πρώτης όψης οι οικονομικές σχέσεις των δύο πλευρών χαρακτηρίζονται ως αρμονικές, εντούτοις τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται κάποιες εντάσεις. Συγκεκριμένα, η παγκόσμια οικονομική ύφεση και η κρίση της Ευρωζώνης έχουν δημιουργήσει τριγμούς στις σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ. Η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι η κρίση χρέους της ΕΕ επηρεάζει αρνητικά τις αμερικανικές εξαγωγές προς τις χώρες μέλη τις ΕΕ, ευνοεί μόνο οι γερμανικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ (κυρίως λόγω της χαμηλής ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου), αποδυναμώνει τα αμερικανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ωθεί την αμερικανική οικονομία σε ύφεση. Για το λόγο αυτό, η κυβέρνηση Ομπάμα κάλεσε την ΕΕ να λάβει δραστικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους και να προβεί σε μια πιο ουσιαστική χρηματοδοτική βοήθεια προς τις παραπαίουσες οικονομίες της Ευρωζώνης.  



ΕΕ και Ρωσία προς αποκλιμάκωση της κρίσης

Δεδομένης της υφιστάμενης οικονομικής αλληλεξάρτησης μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ, γίνεται προφανές ότι οι δύο πλευρές έχουν κοινά συμφέροντα. Συνεπώς, δεν θα επιτρέψουν την ουκρανική κρίση να σταθεί εμπόδιο στην προώθηση αυτών των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων. Ούτε η Γερμανία θα ρισκάρει την εύρυθμη λειτουργία του ουκρανικού πλέγματος των αγωγών φυσικού αερίου, αλλά ούτε και η Ρωσία προτίθεται να θέσει σε κίνδυνο την οικονομία της, που σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται από τις εξαγωγές υδρογονανθράκων προς την ΕΕ. Εξάλλου, η ΕΕ αντιπροσωπεύει σχεδόν τα τρία τέταρτα των άμεσων ξένων επενδύσεων της Ρωσίας.

Επιπρόσθετα, δεν είναι καθόλου απίθανο ένα μικρό ή μεγάλο μέρος των 35 δισ. δολαρίων, που αναζητά η Ουκρανία για τα επόμενα δύο χρόνια, να δοθεί από τη Ρωσία και την ΕΕ είτε υπό μορφή δανείου είτε με την αγορά ουκρανικών ομολόγων, προκειμένου το ΔΝΤ –δηλαδή, ο αμερικανικός παράγοντας- να μην επιβάλει όρους που θα ενέχουν κινδύνους για την υφιστάμενη ρωσο-ευρωπαϊκή οικονομική σχέση.



Οι πιθανές επιδιώξεις των ΗΠΑ και η Ελλάδα

Η ΕΕ και ιδιαίτερα η Γερμανία μάλλον δεν έλαβε σοβαρά τα μηνύματα των Αμερικανών. Επομένως, δεν είναι λοιπόν καθόλου απίθανο η Ουάσιγκτον να επιδιώκει μια παρατεταμένη συγκρουσιακή κατάσταση στο εσωτερικό της Ουκρανίας, προκειμένου να διαταραχθούν οι οικονομικές-ενεργειακές σχέσεις Μόσχας-Βερολίνου, γεγονός που με τη σειρά του θα επιδεινώσει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια (αύξηση της τιμής των υδρογονανθράκων ή ακόμη και προβλήματα ενεργειακής επάρκειας για μεγάλο ή μικρό χρονικό διάστημα). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το Βερολίνο ενδέχεται ως ένα βαθμό να πιεσθεί για την εφαρμογή της προτεινόμενης από την Ουάσιγκτον αλλαγής της οικονομικής του πολιτικής στους κόλπους της Ευρωζώνης.

Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αθήνα θα πρέπει να επαγρυπνεί, προκειμένου την κατάλληλη στιγμή να προβάλει αφενός εκ νέου τις αξιώσεις της σχετικά με το επιδιωκόμενο κούρεμα του ελληνικού χρέους, αφετέρου τη σημαντική γεωστρατηγική της θέση που θα μπορούσε να συμβάλει μεσο-μακροπρόθεσμα στη βελτίωση της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας (διέλευση αγωγών φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την κεντρική Ευρώπη και επίσπευση της αξιοποίησης των πιθανών ενεργειακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή του Ιονίου και νότια της Κρήτης).  ".

Συνεχίστε το διάβασμα ΕΔΩ........

Κυριακή 9 Μαρτίου 2014

Δέκα συμπεράσματα αναλύοντας την ουκρανική κρίση

του Σωτήρη Δημόπουλου
Επιχειρώντας μια αρχική προσέγγιση στα γεγονότα της Ουκρανίας και στις επιπτώσεις τους στο διεθνές σύστημα διατυπώνουμε μια σειρά συμπερασμάτων:
1. Κορυφαία αντιπαράθεση στην παγκόσμια ισορροπία ισχύος παραμένει αυτή μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Είκοσι τρία έτη μετά τη πτώση του σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ένωσης, αποδεικνύεται ότι οι κανόνες της Γεωπολιτικής είναι διαχρονικοί. Έτσι, η Ρωσία αποτελεί τον κυριότερο αντίπαλο των ΗΠΑ, όχι εξαιτίας των εμμονών του υπερσυντηρητικού αμερικανικού κατεστημένου αλλά, λόγω των ασύγκριτων πλεονεκτημάτων της (φυσικοί πόροι και αχανής έκταση, στρατιωτικό δυναμικό, πολιτικό προσωπικό με αυτοκρατορική οπτική στις διεθνείς σχέσεις, πολιτισμικό βάθος) που μπορεί, σε συνεργασία βέβαια με άλλες περιφερειακές δυνάμεις, να απειλεί την παγκόσμια αμερικανική ηγεμονία.
2. Η ουκρανική κρίση αλλάζει πλέον το διεθνές τοπίο. Όποια κι αν είναι η κατάληξή της τίποτε δεν θα είναι όπως πριν. Φαίνεται ότι μόλις ξεκίνησε, και επισήμως, ένας νέος «ψυχρός πόλεμος», με άγνωστη για την ώρα κατάληξη. Η μεταβατική περίοδος που ακολούθησε τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και την απόλυτη ηγεμονία των ΗΠΑ, κλείνει με τα γεγονότα του Κιέβου και της Κριμαίας. Θα έχει προηγηθεί, όμως, σειρά εξελίξεων στην κεκαυμένη ζώνη, που ξεκινά από την Κεντρική Ασία και καταλήγει στη Λιβύη, που έχουν πλήξει το γόητρο των ΗΠΑ και τα αμερικανικά συμφέροντα. Ανάμεσά τους τα γεγονότα που σήμαναν συναγερμό στην Ουάσιγκτον, υπήρξαν η αντεπανάσταση των στρατιωτικών στην Αίγυπτο και η αντοχή του Άσαντ στη Συρία. Η αδυναμία των ΗΠΑ να επιβάλλουν την επιθυμητή λύση έδωσε το μήνυμα ότι η υπερδύναμη ήταν σε υποχώρηση. Και επειδή στον διεθνή ανταγωνισμό δυνάμεων δεν υπάρχουν κενά, ο Πούτιν φρόντιζε με ταχύτητα να τα καλύπτει. Αυτό προκάλεσε την αντεπίθεση των Αμερικανών σε πολλά μέτωπα, με κορύφωση την αυλή της Ρωσίας, την Ουκρανία.
 Ε3. Η Ουκρανία αποτελεί κομβικό χώρο για τον έλεγχο της Ευρασίας και την ισχύ της Ρωσίας. Η γειτνίασή της με την Κεντρική Ευρώπη και η εκτεταμένη ακτογραμμή στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, επιτρέπουν στη Μόσχα να διατηρεί την επιρροή της τόσο στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη όσο και στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο ρόλος της χώρας ενισχύθηκε από τους ενεργειακούς αγωγούς που τη διασχίζουν. Η Ουκρανία, όμως, συνιστά επιπλέον το πεδίο όπου κρινόταν η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί μια στρατηγική, οικονομική κυρίως, συμμαχία της Ρωσίας με τη Γερμανία. Για τον λόγο αυτό, εξ αρχής, οι ΗΠΑ επεδίωξαν, σύμφωνα και με το θεωρητικό σχήμα του Μπρζεζίνσκι, να δημιουργήσουν μια ζώνη για την αποτροπή αυτού του ενδεχομένου, από τις Βαλτικές Δημοκρατίες έως τα Βαλκάνια. Από τη μεριά τους, οι Γερμανοί κινούνται κατά βάση ευκαιριακά και με γνώμονα το μέγιστο οικονομικό όφελος, όπως διαφάνηκε και κατά τη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης. Η απώθηση, όμως, της Ρωσίας και η ασιατική της αναδίπλωση, ενέχει τον υπαρκτό για τα αμερικανικά συμφέροντα, κίνδυνο,να τη φέρει εγγύτερα στην Κίνα.
4. Η «κατάληψη» της Κριμαίας εξασφαλίζει στη Ρωσία τη συνέχιση της απρόσκοπτης ναυτικής της παρουσίας στις «ζεστές θάλασσες». Ταυτοχρόνως, στέλνει εγκαίρως μήνυμα αποφασιστικότητας, προς τη Δύση και το Κίεβο αλλά και στις φιλορωσικές δυνάμεις εντός της Ουκρανίας, ώστε να αντισταθούν στην κεντρική κυβέρνηση. Ως βασική απειλή για τη Μόσχα αναδεικνύεται ο ταταρικός πληθυσμός, που τρέφει αισθήματα μίσους προς τη Ρωσία, για την κατάκτηση του ταταρικού χανάτου το 1783 και την εξορία του στην Κ. Ασία το 1944-1989. Ένα ισλαμιστικό αντάρτικο δεν θα είναι μια απίθανη εξέλιξη, με παράλληλη αναζωπύρωση του ισλαμιστικού πολέμου στον Βόρειο Καύκασο.
5. Τα δύο τμήματα της Ουκρανίας είναι μάλλον αδύνατον να επιβιώσουν σε ένα κράτος. Το πιθανότερο είναι οι ανατολικές και νότιες επαρχίες, μέσω δημοψηφισμάτων, να επιδιώξουν, σε μια πρώτη φάση, τη διευρυμένη αυτονομία τους. Ανάλογα με την αντίδραση των δυνάμεων κρούσης του νέου καθεστώτος του Κιέβου, αυτή η διαδικασία μπορεί να φθάσει μέχρι την απόσχιση. Η εξέλιξη αυτή θα εξυπηρετούσε πρωτίστως τον Πούτιν, στο πλαίσιο του σχεδίου δημιουργίας της ευρασιατικής ζώνης που προωθεί. Αντιθέτως, θα ήταν αρνητική για τη δυτική και την κεντρική Ουκρανία, όπως και για τις ΗΠΑ. Χωρίς τη βαριά βιομηχανία της περιοχής του Ντονμπάς και, κυρίως, χωρίς έξοδο στη θάλασσα η Ουκρανία θα είναι κράτος «ανάπηρο», που θα επιβιώνει μόνο από «χορηγίες». Για τον λόγο αυτό, το σημείο κορύφωσης της σύγκρουσης θα είναι πιθανότατα η Οδησσός, ο σημαντικότερος λιμένας της χώρας.
6. Η ουκρανική κρίση είναι πιθανό να επεκταθεί δυτικότερα. Ενεργός υποστηρικτής του ουκρανικού εθνικιστικού μπλοκ είναι εκτός της Πολωνίας (αν και ποτέ δεν συμφιλιώθηκε με την ιδέα ότι η Γαλικία βρίσκεται εκτός των συνόρων της), και η Ρουμανία, λόγω της Μολδαβίας. Το Τσισινάου υπέγραψε τη συμφωνία με την Ε.Ε., την ίδια που απέρριψε ο Γιανουκόβιτς και στην ουσία βρίσκεται σε τροχιά απορρόφησής του από το Βουκουρέστι. Αυτή η προοπτική βρίσκει αντίθετους τους ισχυρούς κομουνιστές της χώρας, την αποσχισθείσα Υπερδνειστερία αλλά και τους Γκαγκαούζους στο νότο. Οι Γκαγκαούζοι, ορθόδοξοι χριστιανοί τουρκόφωνοι (ο πληθυσμός τους είναι περίπου 200.000), διενήργησαν δημοψήφισμα στις 3 Φεβρουαρίου για να επιλέξουν ανάμεσα στην Ε.Ε. και στην Ευρασιατική Ένωση του Πούτιν, και το αποτέλεσμα ήταν καθολικό (98,4%) υπέρ της δεύτερης επιλογής.
7. Στη Τουρκία, και σε μια δύσκολη συγκυρία για τον Ερντογάν, η νέο-οθωμανική πολιτική επιτάσσει τη στήριξη του ταταρικού πληθυσμού της Κριμαίας, ο οποίος άλλωστε ήδη από το 1990 ενισχύθηκε σε σημαντικό βαθμό τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά από την Άγκυρα. Η τουρκική επιρροή σε όλο το ρωσικό υπογάστριο (από την Κριμαία, τον Καύκασο, μέχρι βορείως της Κασπίας και τη Κ. Ασία) είναι απαραίτητη για τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή, σε συνθήκες ψυχρού πολέμου, θα στερήσει από την Άγκυρα τη δυνατότητα να συνεργάζεται πλέον στο οικονομικό και ενεργειακό πεδίο, όπως έκανε ως σήμερα, με την Ρωσία.
8. Στο πλαίσιο της αμερικανικής αντεπίθεσης θα πρέπει να εντάξουμε και τη λύση που προωθείται στη Κύπρο. Η στρατηγική συμμαχία ΗΠΑ, Ισραήλ και Τουρκίας, πέρα από την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων και των διαδρομών τους, θα εξοβέλιζε τον ρωσικό παράγοντα από το νησίκαι θα περιόριζε συνολικά τις κινήσεις του στην ανατολική Μεσόγειο.
9. Επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση της Ουκρανίας, ότι κυρίαρχος παράγων των μεγάλων ανακατατάξεων παραμένουν οι κλασικές συλλογικές ταυτότητες, δηλαδή η εθνική και η θρησκευτική.
10. Η προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων συνεχίζει να παραμερίζει με ιδιαίτερη ευκολία τους κανόνες της «πολιτικής ορθότητας». Μετά τη Συρία, όπου χρησιμοποιούνται οι ακραίοι ισλαμιστές, για να ανατραπεί το καθεστώς του Άσαντ, και στην Ουκρανία, στηρίχθηκαν ανοιχτά οι ακροδεξιοί του «Σβόμποντα» και του «Πράβι Σέκτορ», που καθοδήγησαν την εξέγερση στην πλατεία Μαϊντάν. Μια κίνηση που προκαλεί τουλάχιστον απορία, καθώς στην Ουκρανία δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι, όπως στο περιβόητο Μπάμπι Γιάρ του Κιέβου, βρήκαν τραγικό θάνατο από τις δυνάμεις του άξονα με τη άμεση συνέργεια των Ουκρανών συμμάχων τους.
*τμήμα της εισήγησης στη συζήτηση που διοργάνωσε το περιοδικό Άρδην στις 7 Μαρτίου με θέμα «Η ουκρανική σύγκρουση και οι επιπτώσεις της για την Ελλάδα»".
Συνεχίστε το διάβασμα ΕΔΩ........