Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2012

Η Ελλάδα και ο ευρωπαϊκός χρηματοπιστωτικός τομέας

των Γκαέλ Ζιρό, Φρεντερίκ Μπολ, Μαξ Ντε Σαντεράκ, Αλέν Γραντζάν, Οντιλόν Μοκούρ κ.ά   
La Grèce et le secteur bancaire européen
©La Croix


Έλληνες άποροι σε συσσίτιο

Στην Ελλάδα, ο υψηλότερος μισθός στο δημόσιο τομέα μειώθηκε από τα 2,700 ευρώ στα 1,700. Ο χαμηλότερος έφτασε στα 450 ευρώ. Πάνω από 200,000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την Αθήνα για οικονομικούς λόγους. Το ένα τρίτο των καταστημάτων έχουν κλείσει. Στα φαρμακεία και τα νοσοκομεία παρατηρείται έλλειψη φαρμάκων. Η διευθύντρια του «κέντρου ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων» (ΚΕΕΛΠΝΟ) Τζένυ Κρεμαστινού κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: αν οι οροθετικοί στο AIDS αυξήθηκαν κατά 50% μέσα σε ένα χρόνο, αυτό συμβαίνει διότι οι νέοι «κολλάνε» επίτηδες AIDS για να δικαιούνται το επίδομα των 600 ευρώ, ένα από τα λίγα που δεν καταργήθηκαν ως σήμερα. Η Αθήνα κινδυνεύει να ξαναζήσει την -καταστροφική από ανθρωπιστική άποψη- δεκαετία του '40 ενώ ασκείται, με βαρύ τίμημα σε ανθρώπινο πόνο, στους τρόπους επιβίωσης της υποσαχάριας Αφρικής....................................

 1Ασφαλώς και υπάρχει διαφθορά στην δημόσια διοίκηση, αλλά το εισόδημα του μισού ενεργού πληθυσμού κατακρατείται στην πηγή και δεν μπορεί να φοροδιαφύγει. Ναι, είναι αλήθεια πως ενόψει της ένταξης της Ελλάδας στην ευρωζώνη, το 2001, τα δημοσιονομικά στοιχεία παραποιήθηκαν. Καλά, αυτό κανείς δεν το κατάλαβε; Κι όμως, για να το αντιληφθεί αρκούσε μια ματιά στις εβδομαδιαίες αναφορές της «τράπεζας της Ελλάδας».

Τα ελληνικά νοικοκυριά δεν είναι υπερχρεωμένα: ο βαθμός χρέωσής τους είναι βιώσιμος. Με 40% του ΑΕΠ το 2009, είναι ένας από τους μικρότερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Οι δημόσιες δαπάνες φτάνουν μόλις το 48% του ΑΕΠ, έναντι 52% στο Ηνωμένο Βασίλειο ή τη Γαλλία. Όσο για την «τεμπελιά» των Ελλήνων, πρόκειται για μύθο. Το 2010 εργάζονταν κατά μέσο όρο 40.9 ώρες την εβδομάδα, έναντι 36.6 στην ευρωζώνη. Την περασμένη δεκαετία η παραγωγικότητά τους ξεπέρασε συχνά την αντίστοιχη των Γερμανών.

Αλλά τότε, ποιος φταίει για την υπερχρέωση του ελληνικού κράτους μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη;  H συνθήκη της Λισσαβόνας αναφέρει ρητά πως τα υπόλοιπα κράτη-μέλη δεν δύνανται να εγγυώνται το δημόσιο χρέος των εταίρων τους. 'Αρα  μετά την ένταξή της στην ευρωζώνη, το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας θα έπρεπε να έχει αυξηθεί. Αντιθέτως όμως, αυτό που συνέβη είναι πως οι ιδιώτες πιστωτές αποδέχτηκαν να δανείσουν την Ελλάδα με ακόμα χαμηλότερο επιτόκιο από εκείνο με το οποίο τη δάνειζαν πριν την ένταξή της! Ποιος τους υποχρέωσε να το κάνουν αυτό; Αλλά και σήμερα, τα δρακόντεια μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα δεν ωφελούν σε τίποτα τη σταθεροποίηση του δημοσίου χρέους, λόγω και της ύφεσης (-6% του ΑΕΠ...). Όσο για τα δισεκατομμύρια που δάνεισε στην Ελλάδα το «διεθνές νομισματικό ταμείο» (ΔΝΤ) και η Ευρώπη, με αντάλλαγμα τόσο πολλές άχρηστες θυσίες, βασικά χρησιμεύουν στην αποπληρωμή των δανειστών της.

Από το 2001 ως το 2007 αγνοούσαν όλοι αυτοί πως η Ελλάδα δε θα μπορούσε να αποπληρώσει τις οφειλές της; Τώρα ανακαλύπτουν πως τα μόνα έσοδα της χώρας προέρχονται από τη ναυτιλία και τον τουρισμό;

Ορισμένοι παραδέχονται σήμερα πως στοιχημάτιζαν πως η ελληνική οικονομία θα γνώριζε ένα «θαύμα». Ήταν ένα εύκολο στοίχημα, με μεγάλες αποδόσεις: εκείνα τα χρόνια, το χρήμα έρρεε άφθονο στις τράπεζες. Από πού κι ως πού ζητείται τώρα από τους Έλληνες ανέργους να πληρώσουν το «ποντάρισμά» τους; 'Αλλοι δανειστές αναγνωρίζουν πως θεωρούσαν ότι αν παρίστατο ανάγκη, θα έπαιρναν τα λεφτά τους, έστω και από τους Ευρωπαίους φορολογουμένους. Έτσι εξηγείται η ακύρωση της πρότασης για αναδιαπραγμάτευση του 25% του ελληνικού χρέους που ελήφθη στις 26 Οκτωβρίου. Αλλά το ελληνικό χρέος των 300 δις ευρώ βρίσκεται κατά 80% εκτός Ελλάδος, ως επί το πλείστον στα χαρτοφυλάκια ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών οργανισμών (ιδίως τραπεζών, κατά 50%).

Δικαιούμαστε λοιπόν να ευελπιστούμε πως τελικά η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα γίνει πραγματικότητα. Πόσο ηθικά αποδεκτό είναι να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε χώρα της υποσαχάριας Αφρικής, μόνο και μόνο διότι οι τράπεζες αρνούνται να δείξουν αλληλεγγύη και να συμμετάσχουν στην προσπάθεια διάσωσης του ευρώ; Γιατί να σταλεί ο λογαριασμός στο Γάλλο φορολογούμενο;

Πράγματι, υπάρχουν τράπεζες που βρίσκονται πλησίον της χρεοκοπίας. Αλλά η «ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα» (ΕΚΤ) τις δανείζει απεριόριστα, με πρωτοφανείς όρους και συνθήκες. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από ορισμένα κερδοσκοπικά κεφάλαια που αισχροκερδούν επί του ελληνικού χρέους, όντας καλυμμένα από τα «ομόλογα διακινδύνευσης» (CDS) -και με την κρυφή ελπίδα πως η Αθήνα θα χρεοκοπήσει. Αυτή η στρατηγική είναι μεν νόμιμη, αλλά είναι και απαράδεκτη. Ο κυνισμός των ταμείων αυτών, που εκκολάφθηκε χάρη στις τράπεζες, θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάλυση του ευρώ. Ας ελπίσουμε πως ο γαλλογερμανικός άξονας θα καταλήξει στις μόνιμες λύσεις χρηματοδότησης, στις οποίες δεν μπόρεσε να φτάσει η σύνοδος της 9ης Δεκεμβρίου. Αν χρονοτριβήσει αυτός ο συμβιβασμός, η συμμετοχή των πιστωτών θα είναι η μόνη που θα μπορεί να δώσει ένα τέλος στο μάταιο μαρτύριο της Ελλάδας και να σώσει το ευρώ.

Μόνο άδικο δεν είναι να επωμιστεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας ένα μέρος της ευθύνης για τα αποτελέσματα των ριψοκίνδυνων αποφάσεών του. Θα προκαλούσε αυτό τη χρεοκοπία ορισμένων χρηματοπιστωτικών οργανισμών; Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, απλά υπογραμμίζεται ακόμα περισσότερο η ανάγκη μεταρρύθμισής του.

O Gaël Giraud είναι ιησουίτης, οικονομολόγος, ερευνητής στο «εθνικό κέντρο επιστημονικής έρευνας της Γαλλίας» (CNRS)· οι Frédéric BauleΜax De ChantéracAlain GrandjeanOdilon MaucourCécile Renouard είναισυγγραφείς του «είκοσι προτάσεις για μεταρρύθμιση του καπιταλισμού»        2

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου