| του Κέβιν Χάμλιν |
©Bloomberg News
Οι χώρες BRICS (με κόκκινο) παραδίδουν τη σκυτάλη της «ατμομηχανής» της παγκόσμιας ανάπτυξης σε «επόμενες ένδεκα» αναδυόμενες αγορές (με κίτρινο), που παρουσιάζουν υγιέστερη δημογραφική σύνθεση. Αλλά και οι «συνοριακές αγορές» (με πράσινο) προσελκύουν πιο ριψοκίνδυνους επενδυτές
Εδώ κι ένα χρόνο, η Κάθριν Λιου (Catherine Liu) απασχολούσε πάνω από 2,000 άτομα στα πέντεεργοστάσια κατασκευής χειραποσκευών που διατηρεί στη Σαγκάη. Σήμερα, καθώς εξαντλείται το απόθεμα των χαμηλόμισθων νεαρών εργατών και το μισθολογικό κόστος ανεβαίνει, της έχουν απομείνει μόνο 1,200. «Οι διαθέσιμοι ντόπιοι εργάτες είναι όλο και πιο γέροι», λέει η Λιου. «Αλλά αν θες να εκπαιδεύσεις τους εργάτες σου, αυτοί πρέπει να είναι νέοι. Είναι πολύ δύσκολο ναεπιβιώσουμε».
Η γήρανση και η μείωση του εργατικού δυναμικού αναμένεται να μειώσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης όλων των λεγόμενων κρατών BRIC, που την περασμένη δεκαετία συνεισέφεραν περίπου το 50% της παγκοσμίου ανάπτυξης. Με λιγότερους νέους στα εργοστάσια και περισσότερους γέρους συνταξιούχους, η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς την επιβράδυνση, προειδοποιεί η «Γκόλντμαν Σακς» (GS).
|
Top Ten
Ο πρόεδρος της διαχείρισης ενεργητικών της GS Τζιμ Ο'Νιλ (Jim O'Neill), που εδώ και μια δεκαετία εμπνεύστηκε το ακρωνύμιο BRIC, λέει πως σήμερα κατά πάσα πιθανότητα να υπάρχουν άλλες αναδυόμενες οικονομίες που να είναι πιο ελκυστικές για επενδύσεις, σαν την Ινδονησία, την Τουρκία, την Αίγυπτο και το Μεξικό.
«Αυτές οι τέσσερις χώρες πιθανότατα θα συγκαταλέγονται στους 10 σημαντικότερους παράγοντες της παγκόσμιας ανάπτυξης της τρέχουσας δεκαετίας, συνεισφέροντας πάνω από 2 τρις δολάρια» απάντησε ο Ο'Νιλ, που ζει κι εργάζεται στο Λονδίνο, στις 29 Δεκεμβρίου με ηλεκτρονικό του μήνυμα στις ερωτήσεις που του αποστείλαμε ηλεκτρονικά. «Με πολυπληθείς νεανικούς πληθυσμούς, αυτές οι χώρες έχουν τη δυνατότητα να μεταβληθούν σε ισχυρούς κινητήρες της ανάπτυξης».”
Ενώ η GS λάνσαρε τον περασμένο Φεβρουάριο το δείκτη GSYIX που καλύπτει τις «επόμενες ένδεκα» αναδυόμενες χώρες που «θα επωφεληθούν περισσότερο από το ανώτερο αναπτυξιακό τους δυναμικό», ο Ο'Νιλ επισημαίνει πως λόγω του μεγέθους τους οι χώρες BRIC θα παραμείνουν και στο μέλλον «ο ισχυρότερος και θετικότερος προωθητικός παράγοντας της παγκόσμιας οικονομίας». Σύμφωνα με την GS, οι Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα μαζί αντιπροσωπεύουν το 25% του παγκοσμίου ΑΕΠ.
«Δημογραφικές τάσεις»
Η εταιρεία του Ο'Νιλ προβλέπει πως οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης των χωρών BRIC θα μειωθούν αυτή τη δεκαετία στο 6.9% έναντι 7.9% τη δεκαετία 2000-2009 πριν μειωθούν στο 5.3% τη δεκαετία του 2020». «Όσον αφορά το ρόλο των BRIC στην παγκόσμια ανάπτυξη, οι πιο δραματικές αλλαγές βρίσκονται πίσω μας», έγραψε μια ομάδα αναλυτών της GS υπό τον Ντόμινικ Ουίλσον(Dominic Wilson) σε ένα σημείωμά της στις 7 Δεκεμβρίου στο Λονδίνο.
Στην Κίνα, η δημογραφική αναστροφή έχει ήδη οδηγήσει πολλούς να ζητούν την αναθεώρηση της «πολιτικής του ενός παιδιού» που εφαρμόζει η Κίνα από το 1979, και που έχει οδηγήσει σε δραματική μείωση της εργατικής δύναμης. Στη Βραζιλία οδήγησε σε πολιτικές ελέγχου τωνσυνταξιοδοτικών δαπανών. Στη Ρωσία, η απουσία καταρτισμένων τεχνικών μέσης ηλικίας θεωρείται υπεύθυνη για την κρίση στο διαστημικό της πρόγραμμα, που ξέσπασε μετά από αποτυχημένες διαστημικές αποστολές και εκτοξεύσεις δορυφόρων. Στην Ινδία, όπου ο ενεργός πληθυσμός αναμένεται να αυξηθεί ως το 2030 κατά πάνω από 25% και να φτάσει στα 972 εκατομμύρια ανθρώπους, ο αναλφαβητισμός του 1/3 τουλάχιστο εξ αυτών εμποδίζει τη χώρα από το να εκμεταλλευτεί πλήρως τη δημογραφική της αφθονία.
Η στροφή της Κίνας
«Οι χρηματαγορές, οι επιχειρήσεις και οι πολιτικοί απέτυχαν να διαγνώσουν τις δημογραφικές πραγματικότητες και τις πιέσεις που αυτές δημιουργούν στην ανάπτυξη», λέει ο Νίκολας Έμπερσταντ (Nicholas Eberstadt), δημογράφος στο «ινστιτούτο αμερικανικής επιχείρησης» (ΑΕΙ) στην Ουάσινγκτον και σύμβουλος της «παγκοσμίου τράπεζας».
Η μετάβαση προς μια κοινωνία με λιγότερους εργαζόμενους που θα καλούνται να χρηματοδοτούν περισσότερους συνταξιούχους, είναι πολύ πιο φανερή στην Κίνα, που πέρυσι ήταν η πρώτη χώρα του κόσμου σε ρυθμούς ανάπτυξης. Μετά από τριάντα χρόνια κατά τα οποία η οικονομία της αναπτυσσόταν κατά 2.5% το χρόνο κατά μέσο όρο, η εργατική δύναμη της Κίνας έχει πια σταματήσει να αυξάνει, όπως μας λέει ο Ρίτσαρντ Τζάκσον (Richard Jackson), διευθυντής της «πρωτοβουλίας μελέτης της παγκόσμιας γήρανσης» (GAI) στο «κέντρο διεθνών και στρατηγικών μελετών» (CSIS) της Ουάσινγκτον. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2020, αυτή η πληθυσμιακή δεξαμενή θα συρρικνώνεται κατά 1% το χρόνο, μας προειδοποιεί. Όσο για την ηλικιακή ομάδα των 15-24 ετών, από όπου ως επί το πλείστον αντλούσαν εργατική δύναμη τα εργοστάσια της Κίνας προκειμένου να παράγουν φτηνά είδη ιματισμού, ηλεκτρονικά και παιχνίδια, σύμφωνα με τις προγνώσεις των Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να μειωθεί κατά 62 εκατομμύρια τη δεκαπενταετία που μας χωρίζει από το 2025. Την ίδια περίοδο οι άνω των 65 ετών θα αυξηθούν κατά 78%, φτάνοντας τα 195 εκατομμύρια.
Ανάγκη για περισσότερα παιδιά
Η θετική συνεισφορά της Κίνας στην παγκόσμια ανάπτυξη -που εν πολλοίς οφειλόταν στην επέκταση της εργατικής της δύναμης- θα αρχίσει να αντιστρέφεται το 2013, οπότε ο κινέζικος ενεργός πληθυσμός θα αρχίσει να μειώνεται, στερώντας αμέσως την παγκόσμια ανάπτυξη από τουλάχιστο 0.5%, σύμφωνα με τον Ουανγκ Φενγκ (Wang Feng) διευθυντή στο «κέντρο δημόσιας πολιτικής Μπρούκινγκς-Τσίνγκχουα» στο Πεκίνο. Με την «πολιτική του ενός παιδιού»,«η Κίνα πυροβολεί το πόδι της», επισημαίνει ο Φενγκ. «Χρειάζεται να βρει τρόπους να ενθαρρύνει τα νέα ζευγάρι να τεκνοποιούν περισσότερο».
Η μείωση του ενεργού πληθυσμού οδηγεί σε αδιέξοδο εργοδότες σαν την Λιου. Η μεταφορά των επιχειρήσεων σε άλλες χώρες με μικρότερο μισθολογικό κόστος, σαν το Βιετνάμ, είναι ένα«υπερβολικά πολύπλοκο» εγχείρημα για μικρές επιχειρήσεις σαν τη δική της, που έχει ετήσιες πωλήσεις της τάξης των 10 εκατομμυρίων δολαρίων. Όσο για τη μετακίνηση προς άλλες περιοχές της Κίνας με χαμηλότερους μισθούς, δε θα βοηθούσε, μας λέει. «Οι νέοι εργάτες της ηπειρωτικής χώρας δε μοιάζουν στους γονείς τους», συνεχίζει η Λιου. «Επιδιώκουν ευκολότερες δουλειές, όπως πωλητές σε σούπερ-μάρκετ ή σερβιτόροι σε εστιατόρια». Όσο για την υπερπροσφορά αγροτών άνω των 40 ετών, επισημαίνει πως αυτοί είτε δε θέλουν να δουλέψουν σε εργοστάσια, είτε -όσοι το θέλουν- χρειάζονται πολύμηνη και ακριβή επαγγελματική κατάρτιση.
Προσδόκιμο επιβίωσης
Σύμφωνα με τον εδρεύοντα στο Παρίσι «οργανισμό οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης» (ΟΟΣΑ), στη Ρωσία ο αριθμός των άνω των 65 ετών σε σχέση με τους 25-64 ετών (γνωστός ως «δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων») θα αυξηθεί ως το 2050 στο 45%, από 20% που ήταν το 2000. Αν και η αύξηση αυτή είναι ανάλογη με εκείνη πολλών κρατών-μελών του ΟΟΣΑ εδώ οι αιτίες είναι πολύ διαφορετικές, αναφέρει μια σχετική έκθεση. Η Ρωσία υποφέρει ταυτόχρονα από μείωση της γεννητικότητας αλλά και από χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης. Η χώρα επίσης επλήγη από μαζική μετανάστευση επιστημόνων τη δεκαετία του 1990, όταν η οικονομία κατέρρευσε και περικόπηκαν οι κρατικές δαπάνες σε πολλά ερευνητικά προγράμματα. Όπως ανέφερε το Νοέμβριο η εφημερίδα «κομερσάντ», σύμφωνα με στοιχεία της ρωσικής ακαδημίας επιστημών σήμερα ζουν κι εργάζονται εκτός Ρωσίας πάνω από 100,000 Ρώσοι ερευνητές.
Ενώ ο ουρανός της Σιβηρίας «έβρεχε» συντρίμμια από την αποτυχημένη εκτόξευση του «σογιούζ» της 23ης Δεκεμβρίου 2011, ο διευθυντής του ομοσπονδιακού διαστημικού προγράμματος Βλάντιμιρ Ποπόφκιν (Владимир Поповкин), υποδείκνυε ως υπεύθυνο της αποτυχίας τον αποδεκατισμό του ρωσικού επιστημονικού δυναμικού από αυτή την «έξοδο».
«Σε κρίση»
«Βρισκόμαστε σε κρίση», δήλωσε σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων «RIA-νοβόστι»ο Ποπόφκιν. «Χρειάζεται να βρούμε τρόπους να εμπιστευόμαστε περισσότερο τους νέους.Ουσιαστικά δεν έχουμε επιστήμονες μέσης ηλικίας». Τα συντρίμμια ενός άλλου ρωσικού διαστημικού σκάφους προς τον 'Αρη, που εκτοξεύτηκε τον περασμένο Νοέμβριο αλλάπαγιδεύτηκε στη γήινη ελκτική δύναμη, αναμένεται να πέσουν στη Γη μέσα στο Ιανουάριο.
Όπως δήλωσε τον Οκτώβριο ο Ρώσος υφυπουργός υγείας και κοινωνικής ανάπτυξης Γιούρι Βορόνιν (Yury Voronin) τα ελλείμματα των ρωσικών συνταξιοδοτικών ταμείων αναμένεται να διπλασιαστούν το 2012 και να φτάσουν στο 3% του ΑΕΠ, λόγω μείωσης των εισφορών και αύξησης των δικαιούχων κατά 500,000 άτομα. «Ποιος θα πληρώσει τις συντάξεις μας;»αναρωτιέται η 55χρονη συνταξιούχος Φαρίντα Κολίλινα (Farida Kolyulina), που πουλάει θερμός έξω από το σταθμό «μπελορούσκαγια» του μετρό της Μόσχας. «Τα πράγματα πάνε χάλια. Κανονικά δε θα έπρεπε να δουλεύω».
Σύμφωνα με την EPFR, το 2011 τα χαρτοφυλάκια του δείκτη MXBRIC απώλεσαν 15 δις δολάρια και έχαναν έδαφος στο S&P 500 επί πέντε διαδοχικά τρίμηνα.
Σαν τα BRIC
Οι «συνοριακές αγορές» «βρίσκονται σήμερα στη θέση που βρίσκονταν οι αναδυόμενες αγορές, σαν τις BRIC, εδώ και είκοσι χρόνια», δήλωσε ο Μόμπιους, που ως πρόεδρος του «ομίλου αναδυομένων αγορών Τέμπλετον» (ΤΕΜΙΤ) διαχειρίζεται από το Χονγκ Κονγκ πάνω από 40 δις δολάρια. «Σε πολλές περιπτώσεις οι "συνοριακές αγορές" βρίσκονται στη φάση της οικονομικής τους απογείωσης, και εγκαθίσταται μια διαδικασία αυτοδύναμης ανάπτυξής τους χάρη στην αύξηση της εσωτερικής κατανάλωσης», μας είπε ο Μόμπιους σε ένα ηλεκτρονικό του μήνυμα.
Ο Τέμπλετον αναζητά επενδυτικές «ευκαιρίες» στη Νιγηρία, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, το Καζακστάν, το Κατάρ, την Ουκρανία και την Αργεντινή, επισημαίνει ο Μόμπιους. Στοχεύει ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις που τροφοδοτούν την κατανάλωση: τράπεζες, αυτοκινητοβιομηχανίες, καταστήματα λιανεμπορίου, τηλεπικοινωνίες και στην παραγωγή πετρελαίου, αλουμινίου, χαλκού, νικελίου, πλατίνας και σιδηρομεταλλευμάτων.
Τα σημαντικότερα ενεργητικά του χαρτοφυλακίου του ΤΕΜΙΤ είναι η εταιρεία πετρελαιοπαραγωγής του Καζακστάν «Καζμουνάιγκαζ» (RDGZ), η «εμπορική τράπεζα» του Κατάρ (CBK) και η νιγηριανή τράπεζα «ζενίθ». Από το 2009, ο δείκτης απόδοσης αξιών της«Στάνταρτ εντ Πουρς» (S&P) «σίβετς 60», που αφορά τις αποδόσεις των χρηματιστηρίων της Κολομβίας, της Ινδονησίας, του Βιετνάμ, της Αιγύπτου, της Τουρκίας, της Νοτίου Αφρικής, αυξήθηκε κατά 78%, ενώ ο δείκτης MΧBRIC μόνο 52%.
Αφρικανική άνθηση
Σύμφωνα με το «διεθνές νομισματικό ταμείο» (ΔΝΤ), πέρσι, οι πέντε από τις είκοσι ταχύτερα αναπτυσσόμενες χώρες βρίσκονταν στην Αφρική. Ανάμεσά τους ήταν η Γκάνα, με ανάπτυξη 13.5%, η Ερυθραία με 8.2% και η Μοζαμβίκη με 7.2%. Ο Ο'Νιλ επισημαίνει πως αν θέλουν να διατηρήσουν αυτούς τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι αναδυόμενες αγορές που δεν ανήκουν στις BRIC οφείλουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στην οικονομική πολιτική, την εκπαίδευση και την τεχνολογία.
Ο δείκτης της GS N-11 έχασε 10.7% από τις 28 Φεβρουαρίου 2011, ενώ την ίδια περίοδο ο δείκτης της για τις BRIC έχασε 24.3% και ο δείκτης S&P500 5.3%. Η GS εκτιμά πως έστω κι αν επιβραδύνεται η ανάπτυξη των BRIC, τις επερχόμενες δεκαετίες εξακολουθούν να είναι εις θέση να εκτοπίσουν τις αναπτυγμένες χώρες, αυξάνοντας το μερίδιό τους στο παγκόσμιο ΑΕΠ σε 40% σχεδόν.
Στο βιβλίο του Ο'Νιλ «ο χάρτης της ανάπτυξης», που εκδόθηκε τον περασμένο μήνα, αναφέρεται πως οι χώρες BRIC εξακολουθούν να έχουν «ρόδινο» μέλλον. Εκτιμά πως παρά την επιβράδυνση, το ΑΕΠ των BRIC θα έχει ξεπεράσει αθροιστικά εκείνο των ΗΠΑ ως το 2015.
Βαθμός επιρροής
«Όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης, τα επόμενα χρόνια μπορεί να δούμε κι άλλες χώρες να αναπτύσσονται σαν τις BRIC, ίσως και γρηγορότερα», λέει ο Ο'Νιλ. «Δεν πρόκειται όμως να αποκτήσουν τον ίδιο βαθμό επιρροής στην παγκόσμια οικονομία». Σύμφωνα με τον Έμπερσταντ, οι χώρες BRIC μπορούν να μετριάσουν τις επιπτώσεις της γήρανσης απελευθερώνοντας τις χρηματιστηριακές τους αγορές, αυξάνοντας την ηλικία συνταξιοδότησης και τονώνοντας την παραγωγικότητα. «Οι BRIC έχουν αρκετές επιλογές για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη δημογραφική πίεση» λέει ο Μάρκους Γιάγκερ (Markus Jäger), οικονομολόγος στην «ντόιτσε μπανκ» της Νέας Υόρκης. Μπορούν να το κάνουν διαμέσου της αστικοποίησης, της αύξησης της συμμετοχής στην αγορά εργασίας ή της τεχνολογικής τους αναβάθμισης.
Πέντε από τις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου (η Ιαπωνία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και ο Καναδάς) έχουν από τους μεγαλύτερους στον κόσμο δείκτες εξάρτησης ηλικιωμένων, πράγμα που πιέζει τις δαπάνες υγείας και τα ασφαλιστικά τους ταμεία.
Συνταξιοδοτικός λογαριασμός
Σύμφωνα με τον Αμλάν Ρουα (Amlan Roy), τον επικεφαλής του τμήματος έρευνας διεθνούς δημογραφίας της «κρεντί σουις» του Λονδίνου, η αύξηση του ενεργού πληθυσμού της Βραζιλίας συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξή της κατά 44% τη δεκαετία 2000-2010. Αλλά σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, ο ρυθμός αύξησης του ενεργού πληθυσμού αυτής της χώρας αναμένεται να μειωθεί από 16.3% τη δεκαετία του 2000 σε 11.3% τη δεκαετία του 2010 και σε 2.7% τη δεκαετία του 2020. Ως το 2030, οι Βραζιλιάνοι άνω των 65 ετών θα έχουν διπλασιαστεί, φτάνοντας στα 30.1 εκατομμύρια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της S&P, η συνταξιοδοτική δαπάνη της μεγαλύτερης οικονομίας της λατινικής Αμερικής θα φθάσει σχεδόν στο 26% του ΑΕΠ το 2050 και στο 17% του ΑΕΠ το 2030, από 13.6% το 2010. Η ραγδαία αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών κατέστησε τον έλεγχό τους κορυφαία προτεραιότητα για τη νέα κυβέρνηση της προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ (Dilma Rousseff). Ο υπουργός κοινωνικών ασφαλίσεων Γκαριμπάλντι 'Αλβες (Garibaldi Alves) λέει πως το έλλειμμα των ασφαλιστικών ταμείων αυξάνει κατά 10% το χρόνο, σε μια χώρα όπου σχεδόν το 20% των εργαζόμενων είναι δημόσιοι υπάλληλοι.
Η δημογραφική εξαίρεση των BRIC είναι η Ινδία: σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, ο ενεργός πληθυσμός της θα αυξηθεί κατά 117 εκατομμύρια ως το 2020 και κατά άλλα 98 εκατομμύρια την επόμενη δεκαετία
Η τροχοπέδη του αναλφαβητισμού
Αλλά αυτό πιθανότατα δεν αρκεί για να καταφέρει η Ινδία να μιμηθεί την αναπτυξιακή πορεία που μετέτρεψε την Κίνα σε δεύτερη οικονομία του κόσμου. Σύμφωνα με τον Τζάκσον του CSIS, στην Ινδία λιγότεροι από τους μισούς κατοίκους της ηλικίας μεταξύ 20 και 30 ετών έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και το 37% του ενήλικου πληθυσμού της είναι αναλφάβητοι. Όπως το βλέπει ο Βίνοντ Σάρμα (Vinod Sharma) που διευθύνει την εταιρεία «ντέκι ελεκτρόνικς» στοΝόιντα, έξω από το Νέο Δελχί, η αύξηση του αριθμού των διαθέσιμων εργαζόμενων θα αποδειχθεί ελάχιστα χρήσιμη. «Δημογραφικά είμαστε πολύ καλά, αλλά πίσω από τη βιτρίνα έχει 100 εκατομμύρια ανθρώπους που ψάχνουν για δουλειά». λέει ο Σάρμα που απασχολεί πάνω από 500 άτομα στο εργοστάσιο του, όπου κατασκευάζονται ανταλλακτικά για τηλεοράσεις και είδη φωτισμού. «Έχουμε τα νούμερα, αλλά όχι τις αναγκαίες δεξιότητες. Απλά δεν μπορώ να βρω καλά καταρτισμένους ανθρώπους». Σύμφωνα με το Σάρμα, τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης του κράτους δεν απευθύνονται σε επιχειρήσεις αιχμής σαν τη δική του. Είναι έτσι αναγκασμένος να προσλαμβάνει ανειδίκευτο προσωπικό και να τους μαθαίνει επί τόπου να κολλάνε σύρματα και να συναρμολογούν μικρούς ανεμιστήρες.
Παραγωγικότητα
«Μου παίρνει τουλάχιστο έξι μήνες από τη στιγμή που θα προσλάβω κάποιον έως τη μέρα που θα αρχίσει να είναι παραγωγικός. Για να μπορεί κάποιος να μάθει να φτιάχνει κάπως καλά πυκνωτές, χρειάζεται τουλάχιστο τρία χρόνια».
Στην Κίνα, η δημογραφική μετάβαση επιταχύνεται λόγω της «πολιτικής του ενός παιδιού». «Αν δεν προετοιμαστεί κατάλληλα, κάπου μέσα στη δεκαετία του 2020 η Κίνα θα αντιμετωπίσει μια συνταξιοδοτική κρίση πελώριων διαστάσεων», επισημαίνει ο Τζάκσον. «Σήμερα δεκάδες εκατομμύρια Κινέζων φτάνουν εντελώς ανασφάλιστοι στην τρίτη ηλικία: χωρίς σύνταξη, χωρίς υγειονομική περίθαλψη και χωρίς οικογενειακό δίκτυ προστασίας».
Το 2005, μια έκθεση της «παγκόσμιας τράπεζας» ανέφερε πως οι ανεκπλήρωτες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις της Κίνας μπορεί να έφταναν στα 1.6 τρις δολάρια. Επακόλουθο της πολιτικής αδράνειας και της ανόδου του προσδόκιμου επιβίωσης είναι πως το ποσό αυτό «σήμερα μάλλον έχει αυξηθεί», όπως επισημαίνει ο Ουανγκ του «Μπρούκινγκς».
«Η γενιά μου γερνάει, αλλά μας περιμένουν ακόμα χειρότερα» μου λέει η 69χρονη Ζάο Μάιντι(Zhao Meidi) καθώς επιστρέφει σπίτι, αφού πήρε τον εγγονό της από το μάθημα μουσικής του, σε μια από τις τελευταίες φτωχές γειτονιές της Σαγκάης. «Κοιτάξτε τη γενιά που γεννήθηκε μετά την ίδρυση της "λαϊκής δημοκρατίας". Ποιος θα τους κοιτάξει αυτούς;»
Ο Kevin Hamlin είναι δημοσιογράφος που ζει κι εργάζεται στο Πεκίνο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου