| της Μέλανι Μιλ |
A therapist’s worst nightmare
Τρόφιμοι συσσιτίου της εκκλησίας στην Αθήνα (Οκτώβριος 2012)
Τα τραύματα είναι το ψωμοτύρι του Γκἐοργκ Πίπερ (Georg Pieper). Όποτε μια καταστροφή πλήττει την Γερμανία, ο θεραπευτής σπεύδει επί τόπου. Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Όσλο και την Ουτόγια, ταξίδεψε ως την Νορβηγία για να επιθεωρήσει την δουλειά των συναδέρφων του. Ξέρει καλά να κοιτάει εκ του σύνεγγυς μια καταστροφή, να την μελετάει και να υπολογίζει τον αντίκτυπό της.
Τον Οκτώβριο, ο Πίπερ πέρασε λίγες μέρες στην Αθήνα, όπου έδωσε σειρά εκπαιδευτικών σεμιναρίων προς ψυχολόγους, ψυχίατρους και γιατρούς σχετικά με την θεραπεία των τραυμάτων. Αν και είχε προετοιμαστεί να υποστεί μερικές εκπλήξεις, η πραγματικότητα που αντίκρισε ήταν πολύ χειρότερη και από τις πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις του.
Για τους Γερμανούς που παρακολουθούν την ειδησεογραφία, η κρίση μοιάζει πολύ απόμακρη. Φτάνει ως εμάς πρωτίστως με την μορφή όρων όπως «ταμείο διάσωσης» ή «ελλείμματα δισεκατομμυρίων ευρώ». Αντί να αντιλαμβανόμαστε το παγκόσμιο πλαίσιο, παρακολουθούμε την'Ανγκελα Μέρκελ (Angela Merkel) να μπαινοβγαίνει σκυθρωπή σε σκούρες λιμουζίνες, στις Βρυξέλλες και αλλού.
|
Ζητιάνοι και ρακοσυλλέκτες
Τον Οκτώβριο του 2012, μια ετοιμόγεννη γυναίκα τριγυρνούσε από νοσοκομείου εις νοσοκομείο παρακαλώντας να την δεχτούν να φέρει στον κόσμο το παιδί της, αλλά κανείς δεν την δεχόταν καθώς ήταν ανασφάλιστη και απένταρη. Στα προάστια της Αθήνας, άνθρωποι που ως πρόσφατα ανήκαν στην μεσαία τάξη περιμένουν να κλείσει η λαϊκή αγορά για να συλλέξουν πεταμένα φρούτα και λαχανικά από τον δρόμο.
Ένας ηλικιωμένος του είπε πως τα λεφτά του πια δεν έφταναν να αγοράσει φάρμακα για την καρδιοπάθειά του. Η σύνταξή του περικόπηκε στο μισό. Επί 40 χρόνια έβγαζε τίμια το ψωμί του και προεξοφλούσε πως θα λάμβανε μια δίκαιη ανταμοιβή. Τώρα ο κόσμος του φαίνεταιακατανόητος.
Οι ασθενείς στα νοσοκομείο υποχρεούνται να φέρουν τα δικά τους κλινοσκεπάσματα, ακόμα και δικό τους φαΐ. Μετά της απολύσεις των καθαριστριών και του πάσης φύσεως βοηθητικού προσωπικού, τον καθαρισμό έχουν αναλάβει ιατροί και νοσοκόμοι, που μένουν απλήρωτοι επί μήνες. Λείπουν γάντια και καθετήρες, και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προειδοποιεί για τους κινδύνους εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών.
Εντωμεταξύ ολόκληρες πολυκατοικίες σταμάτησαν να αγοράζουν πετρέλαιο, λόγω έλλειψης χρημάτων. Την άνοιξη, ένας 77χρονος αυτοπυροβολήθηκε έξω από το κτίριο του κοινοβουλίου, στην Αθήνα. Λίγο πριν προχωρήσει στο απονενοημένο διάβημά του λέγεται πως φώναξε: «να πώς θα αφήσω τα παιδιά μου χωρίς χρέη!». Την περασμένη τριετία, διπλασιάστηκαν οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα.
Πλημμύρα αβοήθητων
Ως «τραύμα» θεωρούμε κάθε γεγονός που συνταράζει εκ βάθρων τον κόσμο του ατόμου. Η εμπειρία είναι τόσο καταλυτική που παρασύρει τον άνθρωπο σε έναν στρόβιλο πλήρους εγκατάλειψης. Θα πρέπει κανείς να είναι πολύ κυνικός για να αποκαλέσει αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα ως «κοινωνικά προβλήματα». Στην πραγματικότητα πρόκειται περί συλλογικού τραύματος.
«Οι άνδρες έχουν πληγεί ιδιαίτερα σκληρά από την κρίση», λέει ο Πίπερ. Αντλούν την ισορροπία τους και οικοδομούν την ταυτότητά τους από την δουλειά τους (πάει να πει από την τιμή τους στην αγορά εργασίας) σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις γυναίκες. Αλλά η τιμή αυτή συνεχίζει να πέφτει για την συντριπτική τους πλειοψηφία. Πράγμα που πλήττει επίσης καίρια τον ανδρισμότους. Ψυχολογικές παθήσεις σαν την κατάθλιψη έχουν λάβει επιδημικές διαστάσεις στην Ελλάδα.Κανείς δεν εκπλήσσεται που τα τρία-τέταρτα των αυτοχείρων είναι άνδρες.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς καταστροφολόγος ή ειδικός για να κατανοήσει τι σημαίνει αυτό για τις ανθρώπινες σχέσεις και τον κοινωνικό ιστό στην Ελλάδα.
Ξεχειλίζει η οργή κατά του διεφθαρμένου και ανίκανου εγχωρίου πολιτικού συστήματος και την διεθνή κοινότητα, που δαπανούν τα λεφτά των πακέτων στήριξης για να διασώσουν τις τράπεζες και όχι τους απλούς ανθρώπους. Και το συναίσθημα αυτό συνεχίζει να διογκώνεται. Οι άνδρες μεταφέρουν την συσσωρευμένη οργή τους στις οικογένειές τους και οι γιοι τους στους δρόμους.Αυξάνει διαρκώς ο αριθμός βίαιων συμμοριών που επιτίθενται εναντίον μελών μειονοτήτων.
Αυτός είναι ο λόγος που τον Νοέμβριο οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέδωσαν μια ταξιδιωτική οδηγία συμβουλεύοντας, τους σκουρόχρωμους ιδιαιτέρως υπηκόους τους να αποφεύγουν να ταξιδεύουν στην Ελλάδα. Ο Πίπερ παραδέχεται πως σοκαρίστηκε από το γεγονός να εκδίδεται μια ταξιδιωτική οδηγία με παρόμοιο περιεχόμενο για την Ελλάδα, που εξακολουθεί να θεωρεί εαυτόν φιλόξενη χώρα.
Κοινωνική κατάρρευση
Οι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν ακόμα και στα σκληρότερα πλήγματα της μοίρας, γιατί στον καθένα μας εμφιλοχωρεί μια παντοδύναμη ανάγκη για ζωή. Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα κακά νέα είναι πως κάθε δίκτυ κοινωνικής ασφάλειας προαπαιτεί μια λειτουργούσα κοινωνία. Η δύναμη που κρύβει η κοινωνική αλληλεγγύη φάνηκε ιδιαίτερα στην Ουτόγια. Λες και κάποιος είχε σημάνει το σήμα της αλληλεγγύης σε ολόκληρη την χώρα, το σύνολο της Νορβηγίας στάθηκε στο πλευρό των θυμάτων της σφαγής.
Αλλά στην Ελλάδα η κοινωνία έχει υπονομευτεί για τόσο πολύ καιρό που τελικά κατέρρευσε: η κρίση σάρωσε το κράτος πρόνοιας. «Σε τόσο δραματικές συνθήκες», παρατηρεί ο Πίπερ, «ο άνθρωπος μετατρέπεται σε θηρίο». Η ανάγκη της επιβίωσης τον οδηγεί να εγκαταλείψει την ορθοφροσύνη του και ο εγωισμός συντρίβει την αλληλεγγύη.
Εδώ και λίγες μέρες, η «διεθνής διαφάνεια» δημοσίευσε την φετινή κατάταξή της όσον αφορά την έκταση της διαφθοράς στις διάφορες χώρες. Η Ελλάδα έρχεται τελευταία σε όλη την ΕΕ, και βρίσκεται στο επίπεδο της Κολομβίας και του Τζιμπουτί. Τέτοιες ειδήσεις δείχνουν πόσοκατεστραμμένη είναι αυτή η χώρα.
Ο Γκέοργκ Πίπερ αναρωτιέται «για πόσο ακόμα μπορεί να συνεχίσει έτσι μια κοινωνία πριν εκραγεί». Η Ελλάδα βρίσκεται στο χείλος του εμφυλίου πολέμου. Κι αυτό μας αφορά όλους.
Η Melanie Mühl είναι δημοσιογράφος της «φρανκφούρτερ αλγκεμάινε τσάιτουνγκ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου