Πέντε λόγοι να πιστέψετε πως ο Ιησούς Χριστός ανέστη πράγματι εκ νεκρών

του Γκάρι Χάμπερμας

Five reasons to believe that Jesus Christ rose from the dead ©Washington Post «Πώς; Είσαι σοβαρός; Ποιος πιστεύει κάτι τέτοιο σήμερα; Εσύ μπορείς να λες πως τα ευαγγέλια είναι εμπνευσμένα από τον Θεό ή κάτι τέτοιο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι παρά ένας σωρός μυθοπλασίες!» Ακριβώς, δεν σκοπεύω να αποδὠσω καμία θεϊκή ιδιότητα στα γραπτά της Καινής Διαθήκης. Θα αξιοποιήσω όλες τις ιστορικές πληροφορίες που μας δίνουν οι ιστορικές πηγές που αποδέχονται ακόμα κι οι πιο σκεπτικιστές ή ριζοσπάστες οι ιστορικοί. Θα αναφέρω μόνο αποσπάσματα της Καινής Διαθήκης που η αυθεντικότητά τους δεν έχει αμφισβητηθεί ­-κι οι πάντες την παραδέχονται. Θα δείξω πως με βάση αυτά και μόνο τα διαθέσιμα στοιχεία, η ανάσταση τουΙησού εξακολουθεί να είναι η πιθανότερη εξήγηση για πώς εξελίχτηκαν πράγματι εκείνα τα γεγονότα. Εισαγωγικά στην συζήτηση που θα ακολουθήσει, να αναφέρω πως ελάχιστοι επιστήμονες αμφισβητούν πως ο Ιησούς πράγματι υπέκυψε στην -συνήθη εκείνη την εποχή- πρακτική του σταυρικού θανάτου. Υπάρχουν δεκάδες ιατρικές μελέτες που υπογραμμίζουν τον ρόλο που έπαιζε στον θάνατο αυτό η ασφυξία. Δεν χρειαζόταν να είναι κανείς ιατρός για να την πετύχει: αρκεί να ήξερε πώς να δένει και να καρφώνει κάποιον στον σταυρό, αφήνοντας το βάρος του σώματος που συγκρατιόταν μὀνο από τους τεντωμένους βραχίονες να κάνει τη δουλειά του. Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, για να επισπεύσουν την ασφυξία οι εκτελεστές συχνά θρυμμάτιζαν τους αστραγάλους των θυμάτων τους. Αν ο θάνατος αργούσε, έσκιζαν τα στήθη ή έσπαζαν το κρανίο τους. Οποιοσδήποτε είχε περάσει από τέτοια κακομεταχείριση, ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που θα επιβίωνε, δύσκολα θα ήταν σε κατάσταση να πείσει τον οποιονδήποτε πως μόλις ανεστήθη εκ νεκρών και είναι ο Μεσσίας! Θα ήταν τόσο πληγωμένος και εξασθενημένος που κανείς δεν θα διακήρυσσε πως τον είδε αναστημένο, σε νέο και λαμπερό σώμα!

 ΕΤι λένε όμως οι μαθητές του Ιησού για τις εμφανίσεις του μετά την ανάσταση; Επιτρέψτε μου να παραθέσω μόνο όσα δεν αμφισβητούν ούτε οι πιο σκεπτικιστές ερευνητές:

(1) Οι περισσότεροι ειδικοί παραδέχονται πως ο τάφος του βρέθηκε πράγματι άδειος λίγο μετά τη σταύρωση. Πώς να αμφισβητήσουν κάτι που επιβεβαιώνεται αππο τουλάχιστο δυο ντουζίνες μαρτυρίες; Οι εναλλακτικές θεωρίες που κατά καιρούς προβλήθηκαν, δεν μπορούν να εξηγήσουν όλα τα γεγονότα.

(2) Πολλοί αυτόπτες μάρτυρες επιβεβαιὠνουν πως είδαν τον αναστημένο Ιησού, είτε κατά μόνας, είτε με άλλους. Ακόμα και στα εντελώς «αδιαμφισβήτητα αποσπάσματα» του ευαγγελίου, υπάρχουν αναφορές υπεραρκετές για να το στοιχειοθετήσουν αυτό. Στηνπρώτη προς Κορινθίους επιστολή (15: 1-8) ο Παύλος τονίζει πως πολλοί αυτόπτες μάρτυρες του επιβεβαίωσαν την ανάσταση του Ιησού. Είναι κρίσιμης σημασίας για την αξιοπιστία αυτών των μαρτυριών πως ο Παύλος πήγε επί τούτου στην Ιερουσαλήμ, όπου επισκέθηκε τον Πέτρο και τον αδερφόθεο Ιάκωβο (Γαλ. 1: 18-24). Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, ο Παύλος επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ, ειδικά για να διευκρινήσει ορισμένα σημεία του ευαγγελικού μηνύματος, πάλι με τον Πέτρο, τον Ιάκωβο αλλά και τον Ιωάννη (Γαλ. 2: 1-10). Όλοι οι απόστολοι επιβεβαίωσαν πως είδαν με τα ίδια τους τα μάτια ζωντανό τον Ιησού μετά το θάνατό του (Α' Κορ. 15: 11).

(3) Ακόμα και οι πιο επιφυλακτικοί ερευνητές συμφωνούν πως ο Παύλος έλαβε αυτές τις πληροφορίες από τους αποστόλους σε χρόνο πολύ κοντινό προς τα γεγονότα, ίσως και μια πενταετία μόλις μετά την σταύρωση. Με δεδομένο πως οι πληροφοριοδότες του γνώριζαν αυτές τις πληροφορίες από πιο πριν, φτάνουμε σε χρὀνο ταυτόσημο με εκείνοτης σταύρωσης. Ακόμα και ο γνωστότερος σήμερα αμφισβητίας ερευνητής της σταύρωσης, ο μη-χριστιανός Μπαρτ Έρμαν (Bart Ehrman), τοποθετεί χρονικά την εμφάνιση των πρώιμων χριστιανικών παραδοσεων μόλις έναν με δύο χρόνια μετά τη σταύρωση!

(4) Και τι μας λέει πως αυτοί οι αυτόπτες μάρτυρες έλεγαν την αλήθεια; Έχουμε πολλές πηγές του 1ου αιώνα που επιβεβαιώνουν πως όλοι τους μαρτύρησαν: ο Παύλος, ο Πέτρος και ο αδερφός του Ιησού Ιάκωβος. Είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι πεθαίνουν όλη την ώρα για ένα σωρό ιδέες, αλλά μόνο αν είναι απόλυτα πεπεισμένοι πως είναι αληθινές. Τελικά, οι απόστολοι είναι οι μόνοι που ήξεραν αν πραγματικά είχαν δει ή όχι ιδίοις όμμασι ζωντανό τον Ιησού μετά την σταύρωσή του. Αλλά η προθυμία με την οποία οδηγήθηκαν στον θάνατο πείθει τους ερευνητές πως ήταν απολύτως πεπεισμένοι πως είχαν στ' αλήθεια δει αναστημένο τον Ιησού. Αυτό διευθετεί τουλάχιστο το ζήτημα της τιμιότητας ή της πίστης τους.

(5) Από τους παραπάνω, ο Παύλος ανήκε στους πρώτους διώκτες των χριστιανών και οΙάκωβος ήταν αμφισβητίας του Ιησού. Αυτό το αποδέχονται οι πάντες. Τι τους μετατρέπει σε τόσο φλογερούς αποστόλους; Δίχως άλλο το ότι ήταν εις θέση να γνωρίζουν θετικά τις εμφανίσεις του αναστημένου Ιησού.

Αλλά δεν είναι γεμάτα ανακρίβειες τα ευαγγέλια; Προσωπικά δεν έχω αποδείξεις περί τούτου, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Σημειώστε πως εδώ δεν αξιοποίησα γενικά τα ευαγγέλια. Χρησιμοποποίησα μόνον αποσπάσματα που θεωρούνται αξιόπιστα από τη συντριπτική πλειοψηφία των ερευνητών που ασχολούνται εις βάθος με το ζήτημα που εξετάζουμε εδώ. Ὀπωςπαρατηρεί ο Έρμαν, η υπόθεση πως οι πρώτοι χριστιανοί απόστολοι απλά αξιοποίησαν το παγανιστικό μοτίβο του νεκραναστημένου θεού, είναι εξόχως προβληματική.

Και οι πέντε προαναφερθέντες λόγοι είναι καλά τεκμηριωμένοι, από κείμενα που η αξιοπιστία τους δεν αμφισβητείται σχεδόν από κανένα, ανεξαρτήτως των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Οι αναγνώστες που επιλέγουν να τους απορρίψουν, ας αναρωτηθούν μήπως το κάνουν για λόγους ανεξαρτήτους της πραγματολογικής τους αξίας.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Ο Gary Habermas είναι πρόεδρος του τμήματος φιλοσοφίας και θεολογίας στο πανεπιστήμιο «λίμπερτι» της Βιρτζίνια.