Πατριαρχείο Ιεροσολύμων: Το μεγάλο ...ξεπούλημα!

Γράφει ο Υπτγος (ε.α.) Ιωάννης Μπαλτζώης (πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Ισραήλ)

Μέσα στον καταιγισμό πληροφόρησης και ενημέρωσης, λόγω των φοβερών και συνάμμα εκρηκτικών γεγονότων των τελευταίων ημερών, όπως σεισμός, τσουνάμι, πυρηνικοί αντιδραστήρες στην Ιαπωνία και οι αεροπορικές επιδρομές δυτικών κρατών στην Λιβύη, μια είδηση με καθαρά εθνικό ενδιαφέρον πέρασε απαρατήρητη από τους πάντες. Αφορά το πολύπαθο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και την πολυσυζητημένη περιουσία του στους Αγίους Τόπους. Έτσι λοιπόνστις 18 Μαρτίου 2011 στο οικονομικό ένθετο The Marker της εφημερίδας Haaretz, δημοσιεύθηκε άρθρο της δημοσιογράφου Ranit Nahoum – Halevi με τίτλο «Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο πούλησε σε ομάδα επενδυτών τα οικόπεδά του στην Ιερουσαλήμ» και υπότιτλο «Το ύψος της συναλλαγής υπολογίζεται σε 80 εκατομμύρια ΝΙΣ (περί τα 16 εκατ. ευρώ).

Η συμφωνία- συναλλαγή, όπως αναφέρει στο άρθρο της η Ισραηλινή δημοσιογράφος , υπογράφηκε την Πέμπτη (10/3), μεταξύ του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου και ομάδας Εβραίων επενδυτών από το Ισραήλ και το εξωτερικό, έθεσε τέλος στην υπόθεση ακινήτων, που αποτελούν ιδιοκτησία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, τουλάχιστον για τα επόμενα 140 χρόνια. Συγκεκριμμένα το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο πούλησε τα περισσότερα δικαιώματα μίσθωσης γης, που του ανήκε στην πόλη της Ιερουσαλήμ, σε μία ομάδα επενδυτών, έναντι ποσού που υπολογίζεται στα 80 εκατομμύρια ΝΙΣ, δηλαδή περί τα 16 εκατ. ευρώ. Μεταξύ των επενδυτών αυτών, περιλαμβάνεται και η οικογένεια Μπεν Νταβίντ, μια από τις πιο πλούσιες οικογένειες της Ιερουσαλήμ, η οποία έχει στην ιδιοκτησία της πολλά ακίνητα και είναι εταίρος στην εταιρεία Givot Olam (εταιρεία εξερεύνησης και εξόρυξης πετρελαίου και αερίου). Η συναλλαγή αυτή αφορά σε 85 αγροτεμάχια της Ιερουσαλήμ, έκτασης εκατοντάδων στρεμμάτων και ιδιαίτερα μεγάλης αξίας. Στις συγκεκριμένες εκτάσεις, ορισμένες εκ των οποίων αποτελούν τμήμα ή σύνολο πολύ ακριβών συνοικιών όπως η Talabiya, η Rehavia, η Baka και η Katamon, έχουν ανεγερθεί τις τελευταίες δεκαετίες εκατοντάδες κτίρια καθώς και σημαντικά οικοδομικά και εμπορικά συγκροτήματα , όπως οι Πύργοι Wolfson, η συνοικία Neve Granot, o ‘Κήπος της Καμπάνας’ (Gan Hapaamon), η Μεγάλη Συναγωγή και ο σιδηροδρομικός σταθμός της Ιερουσαλήμ. Η συμφωνία υπεγράφη, εκ μέρους του Πατριαρχείου και προσωπικά από τον Πατριάρχη Θεόφιλο Γ’ και τον βοηθό του σε οικονομικά θέματα, μέσω του δικηγόρου Ahmat Mougrabi, από το δικηγορικό γραφείο Mougrabi-Zuabi. Την ομάδα των Εβραίων επενδυτών εκπροσώπησε ο δικηγόρος Avraham Averman, από το δικηγορικό γραφείο Efraim Avramson»........................................................... Η γη του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου διευθύνεται σήμερα από την Israel Land Administration (ILA), για λογαριασμό του Jewish National Fund (JNF), στο πλαίσιο συμφωνιών μίσθωσης μεταξύ του ILA και του Πατριαρχείου μέχρι το 2051, εντούτοις η ILA θα αναλάβει την υπογραφή των μελλοντικών μισθώσεων με την ομάδα των Εβραίων επενδυτών. 

Η όλη υπόθεση ξεκίνησε λίγο μετά την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, με το συμβόλαιο μίσθωσης που υπεγράφη μεταξύ του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και του JNF. Το νεοσύστατο κράτος χρειαζόταν τότε χερσαίες εκτάσεις για να αναπτύξει την Ιερουσαλήμ, αλλά το Πατριαρχείο επέμενε στην πολιτική άρνησης πώλησης γης.
 Έτσι το 1952 το Πατριαρχείο υπέγραψε συμβόλαιο, βάσει του οποίου θα εξακολουθούσε μεν να έχει τους τίτλους ιδιοκτησίας των προαναφερθέντων αγροτεμαχίων, τα δε δικαιώματα χρήσης πέρασαν, μέσω της μίσθωσης, για περίοδο 99 ετών, ήτοι μέχρι το 2051, στο JNF. 
Δηλαδή το Πατριαρχείο κατέχει την ψιλή κυριότητα, η δε ILA κατέχει την επικαρπία αυτών. Με την πάροδο του χρόνου, το συμβόλαιο επέτρεπε την δευτερεύουσα μίσθωση της γης σε επενδυτές, οι οποίοι προχώρησαν στην οικοδόμηση κτιρίων, στα οποία κατοικούν σήμερα χιλιάδες οικογένειες και υπάρχουν εμπορικά κέντρα, γραφεία εταιρειών κλπ.
 Παρόλα αυτά, το συμβόλαιο που υπεγράφη το 1952 καθόριζε ότι στο τέλος της περιόδου μίσθωσης (2051) το δικαίωμα χρήσης της γης (δηλαδή η επικαρπία) θα επανερχόταν στο Πατριαρχείο.
 Για να αποφευχθεί μία κατάσταση στην οποία οι ένοικοι καθώς και όλοι όσοι έκαναν χρήση των εν λόγω ακινήτων θα έπρεπε να διαπραγματευτούν μεμονωμένα με το Πατριαρχείο, ιδιαίτερα για μετά το 2051, το Ισραηλινό κράτος διεξήγαγε, επί δεκαετίες, μυστικές διαπραγματεύσεις σε μια προσπάθεια να πεισθεί ο τότε Πατριάρχης, ο μακαριστός πλέον Διόδωρος, να υπογράψει ανανέωση του συμβολαίου. Οι διαπραγματεύσεις συνοδεύθηκαν από πολλές πιέσεις, κυρίως εκ μέρους των Παλαιστινίων, που απέτρεψαν τον Διόδωρο από την υπογραφή συμφωνίας. Μετά την ίδρυση της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) το 1993, αυξήθηκε η ανησυχία στο Ισραήλ για το ενδεχόμενο μη συμφωνίας ανάμεσα σε αυτήν και το Πατριαρχείο σχετικά με το μέλλον των εν λόγω εκτάσεων. 

Ανάλογες διαπραγματεύσεις διεξάχθηκαν και στις αρχές του 2000, μεταξύ του Πατριαρχείου και του JNF, το οποίο εκπροσωπούσε τότε ο δικηγόρος Yaacov Weinroth. Οι δύο πλευρές βρέθηκαν κοντά σε επιπρόσθετη συμφωνία μακροχρόνιας μίσθωσης, 99 ετών, δηλαδή από το 2051, που έληγε η ήδη υφισταμένη μέχρι το 2150, έναντι του ποσού των 20 εκατομμυρίων δολαρίων. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι προσπάθειες του JNF απέδωσαν καρπούς, ειδικά μετά την υπογραφή Επιστολής Ενδιαφέροντος (Letter of Intent) .

 Λίγο αργότερα όμως, η συμφωνία ακυρώθηκε λόγω ισχυρισμού του Πατριαρχείου ότι διεξάχθηκε απάτη εκ μέρους των (υποψηφίων) αγοραστών... 

Η σημασία της παρούσας υπογραφείσης συμφωνίας είναι ότι από το 2051 και μετά η ομάδα των επενδυτών που αγόρασε τη γη του Πατριαρχείου θα είναι οι ιδιοκτήτες της γης αυτής.

 Κατά την διάρκεια των τελευταίων ημερών οι εν λόγω επενδυτές βρίσκονται σε επαφή με την ILA, με στόχο την μίσθωση γης για μετά το 2051, δηλαδή την ανανέωση του υπάρχοντος συμβολαίου μίσθωσης. Κατά την άποψη του εκτιμητή γης Cobi Bir, η συναλλαγή εμπεριέχει πολιτικές παραμέτρους που υπερβαίνουν τις αμιγώς οικονομικές πτυχές: «Ορισμένοι ενδέχεται να ισχυρισθούν ότι πρόκειται για χαμηλό ποσό…

Παρόλα αυτά, θα πρέπει να θυμάται κανείς ότι οι επενδυτές αγόρασαν δικαιώματα για μετά από 40 χρόνια. Μόνο τότε θα γίνουν ιδιοκτήτες της γης και θα μπορούν να υπογράψουν την ανανέωση της μίσθωσης», προσθέτοντας πως «Οι επενδυτές προέβησαν σε συμφωνία αγοράς γης, η οποία έχει μεγάλο ποσοστό ρίσκου», καθώς «ουδείς υπόσχεται ότι αύριο το πρωί ή σε μερικά χρόνια, το JNF θα αρχίσει να συνάπτει συμφωνίες για την ανανέωση της μίσθωσης. 

Αυτή τη στιγμή, μια ομάδα Εβραίων επενδυτών διαχειρίζεται τη γη και η παλαιστινιακή απειλή έχει αρθεί. Ήδη ακούμε ότι οι επενδυτές βρίσκονται σε επαφές με την ILA, η οποία δεν προτίθεται να ικανοποιήσει κάθε αίτημά τους. Η ILA δεν θα βιαστεί», εκτίμησε ο Cobi Bir. 

Τα παραπάνω είναι εκτιμήσεις που αφορούν επενδυτές και δεν ενδιαφέρουν το Πατριαρχείο. Στο θέμα της περιουσίας του Πατριαρχείου είχα αναφερθεί σε παλαιότερο άρθρο μου την εποχή της κρίσης, το 2005, με Πατριάρχη τότε τον Ειρηναίο, ο οποίος τελικά αποκαθηλώθηκε από τον θρόνο του, κατηγορούμενος ότι πούλησε περιουσία του Πατριαρχείου και συγκεκριμμένα τα ξενοδοχεία ΙΜΠΕΡΙΑΛ και ΠΕΤΡΑ, που ευρίσκοντο στην είσοδο της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ, από την πύλη της Γιάφα. Έτσι κρίνουμε σκόπιμο να μνημονεύσουμε την παράγραφο εκείνη, που αναφερόταν στην εκτιμούμενη περιουσία του Πατριαρχείου: « Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις των Ισραηλινών αρχών το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο είναι ο δεύτερος μετά το Ισραηλινό κράτος ιδιοκτήτης ακινήτων και γης , κατέχων το 30% περίπου των ακινήτων περιουσιών της Παλαιάς Πόλης των Ιεροσολύμων και συνολικά το 1/5 της χώρας του Ισραήλ. Επίσης διαθέτει ακίνητη περιουσία σε Ιορδανία, στην Παλαιστινιακή Αρχή (στην Δ. Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας ) , την Ελλάδα , την Κύπρο , την Τουρκία και τις ΗΠΑ. Μόνο στην Αθήνα διαθέτει 143 ακίνητα, μεταξύ αυτών τα θέατρα «Αμιράλ», «Διάνα» , «Διονύσια», «Ορφέας» κ.α. Το Ισραήλ ενδεικτικά έχει κτίσει σε Πατριαρχική έκταση (νοικιάζοντάς την ) στα Ιεροσόλυμα, το Πάρκο της Ανεξαρτησίας . το Ισραηλινό Μουσείο, τη Μεγάλη Συναγωγή, τη Συναγωγή Χεισάλ Σλόμο, την Κνεσέτ (το Ισραηλινό Κοινοβούλιο) , το Προεδρικό Μέγαρο , την οικία του Πρωθυπουργού και πολλά άλλα , καθώς και σε άλλες περιοχές. Εδώ να τονίσουμε ότι στο Ισραήλ , που δεν έχει ακόμη Σύνταγμα , ισχύει το Αγγλοσαξονικό Δίκαιο, όπου η γη δεν πωλείται , αλλά νοικιάζεται για 49 ή 99 χρόνια.

 Έτσι η αποκαλούμενη «Μητέρα Όλων των Εκκλησιών» υπολογίζεται ότι διαθέτει ακίνητη περιουσία σε τρεις ηπείρους , με αξία που ξεπερνά τα 50 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και ξεκάθαρη εικόνα για την περιουσία δεν έχει κανείς, όπως δήλωσε πρόσφατα ο Αρχιγραμματέας του Πατριαρχείου Επίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχος. Και έτσι φαίνεται ότι είναι. Κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική περιουσία του Πατριαρχείου , ούτε και ο ίδιος ο Πατριάρχης , καθόσον το Πατριαρχείο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια «πολυεθνική , που λειτουργεί σαν ψιλικατζίδικο, με μπακαλοδεύτερα» , με οικονομική επιτροπή που αλλάζει συνεχώς μέλη, που δεν έχει αυτοματοποιηθεί , με ανύπαρκτους οικονομικούς ελέγχους , χωρίς διαφάνεια και με την δυνατότητα του εκάστοτε Πατριάρχη να ενεργεί σχεδόν ανεξέλεγκτα οικονομικά, « δίδοντας λόγο κατά το δοκούν» στην Ιερά Σύνοδο, η οποία ελέγχεται πάντοτε από τον εκάστοτε Πατριάρχη». 

Τελικά το μεγάλο όπλο, το ισχυρό χαρτί του Πατριαρχείου και το διαβατήριο για την μεγάλη του πορεία και η εγγύηση για την επιβίωσή του ανά τους αιώνες ανάμεσα σε αλλόθρησκους και με διαφορετικά καθεστώτα και κέντρα εξουσίας, δηλαδή η περιουσία του, φαίνεται ότι εξασθενεί πολύ για να μην πούμε ότι έχει χαθεί οριστικά. 

Ο εκάστοτε Πατριάρχης χειριζόταν διαχρονικά το θέμα της περιουσίας με γνώμονα το εκάστοτε συμφέρον του Πατριαρχείου και την επιβίωσή του, ανά τους αιώνες. Πρίν έξη χρόνια, το 2005, όπως προαναφέραμε το θέμα της περιουσίας συγκλόνισε την Ελλάδα, δημιούργησε τεράστια κρίση στην Αγιοταφική Αδελφότητα και τελικά ο Πατριάρχης Ειρηνέος, ο οποίος κατηγορήθηκε για την πώληση δύο ξενοδοχείων στην Ιερουσαλήμ, να αποκαθηλωθεί τελικά από τον θρόνο του και νά εκλεγεί νέος Πατριάρχης, ο Θεόφιλος, ο σημερινός Πατριάρχης Ιεροσολύμων. 

Τώρα αποδεικνύεται ότι ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων αποδέχτηκε αυτό που δεν έκαναν οι δύο προηγούμενοι Πατριάρχες, ο Ειρηνέος (έγκλειστος από τότε στο κελί του στο Πατριαρχικό κτιριακό συγκρότημα) και ο μακαριστός Διόδωρος: Πούλησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του Πατριαρχείου, για 16 εκατ. Ευρώ, με ότι αυτό συνεπάγεται, για το μέλλον του Πατριαρχείου, της Αγιοταφικής Αδελφότητας και του ιδίου του Πατριάρχη Ιεροσολύμων, ο οποίος εξελέγη με την υπόσχεση να προστατεύσει την Αγιοταφική Αδελφότητα και την περιουσία του Πατριαρχείου.

 Όλα τα παραπάνω στηρίχθηκαν στο άρθρο της Ισραηλινής δημοσιογράφου Ranit Nahoum – Halevi στην έγκυρη και αξιόπιστη εφημερίδα HAARETZ και μας είναι αδιανόητο ότι είναι ψευδή και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

 Παρ’όλα αυτά θα ευχόμασταν όλα αυτά να μην έχουν καμμιά σχέση με την αλήθεια, για το καλό του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και της Αγιοταφικής Αδελφότητας, του άλλοτε «Τάγματος των Σπουδαίων», που τα συνεχή λάθη των ιθυνόντων, των ηγητόρων, των Πατέρων, αλλά και της Ελληνικής Πολιτείας, το έκαναν να χάσει από την ονομασία του (Τάγμα των Σπουδαίων) το επίθετό του και όχι μόνο. analystsforchange