Κρίση του ευρώ: ας αναλάβουν όλοι το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί

                                                                         Triple hazard


του Χιούγκο Ντίξον           © Reuters Breaking Views




Η Ελλάδα: «αχ! Η δόση του ΔΝΤ που περίμενα!». Οι δανειστές: «κάτω τα χέρια σου! Είναι η εγγύηση για την αποφυλάκιση του Ντομινίκ Στρος-Καν»! (του Plantu από τη «μοντ»)

Η ιδέα του «ηθικού κινδύνου» βρίσκεται στον πυρήνα της κρίσης του ευρώ: η πεποίθηση πως για να αλλάξει κανείς συμπεριφορά θα χρειαστεί να υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του, ισχύει πράγματι και για τη νομισματική ένωση (ΟΝΕ)· υπό τον όρο πως οι πάντες αναγνωρίζουν το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί.

Τα σημερινά προβλήματα της Ευρώπης δεν οφείλονται μόνο στους υπερβολικά σπάταλους Έλληνες, αλλά και στις τράπεζες που τους δάνειζαν, των οποίων η απρονοησία σχετίζεται απολύτως με την υποκρισία και την ανοησία των Γάλλων και των Γερμανών.

Όλοι οι παραπάνω πρέπει να πληρώσουν.

Αν η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση είναι ανεπίλυτη σε τέτοιο βαθμό (με φόντο τις ατέρμονες διχογνωμίες ως προς τα ενδεδειγμένα μέτρα για την επίλυσή της) αυτό ισχύει εν πολλοίς διότι πολλοί από τους πρωταγωνιστές αυτού του εγκλήματος δεν έχουν ακόμα εξομολογηθεί τα κρίματά τους. Στην Ευρώπη οι πάντες αρέσκονται να περηφανεύεται πως διαθέτουν όλες τις αρετές και να κατηγορούν τους άλλους για τα άπειρα ελαττώματά τους. Αλλά αυτός, ας το παραδεχθούμε, δεν είναι και ο καλύτερος τρόπος για να βρεθεί................. μια δίκαιη λύση.

Υποκρισία

Το βασικό ερώτημα είναι αν ο κύριος υπεύθυνος είναι οι δανειολήπτες (η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία) ή οι δανειστές τους. Αν, όπως το κάνουν τα λαϊκά γερμανικά φύλλα, θεωρήσουμε πως για όλα φταίνε οι πρώτοι, το λογικό συμπέρασμα δεν μπορεί να είναι παρά το ξέσπασμα της δίκαιης μήνεώς μας εναντίον τους, με τη μορφή της επιβολής αυστηρότατης λιτότητας στις άσωτες αυτές χώρες, στο πλαίσιο δρακόντειων προγραμμάτων διάσωσής τους.

Σε αντίθετη περίπτωση, η επίδειξη υπερβολικής επιείκειας θα διακινδύνευε την υποτροπή τους!

Αλλά και οι δανειστές -κράτη και τράπεζες- διέπραξαν ένα βαρύτατο αμάρτημα, εκείνο της απρονοησίας. Οι κάτοικοι πολλών κρατών, ιδίως της Ιρλανδίας, αρχίζουν να το συνειδητοποιούν αυτό, στο πετσί τους. Αλλά οι Γερμανοί και οι Γάλλοι, που οι τράπεζές τους έχουν εκτεθεί σε σημαντικό βαθμό σε ομόλογα των περιφερειακών κρατών-μελών της ευρωζώνης, εξακολουθούν να αρνούνται να παραδεχθούν αυτή την απλή πραγματικότητα.

Εξ ου και ο ακόλουθος «ηθικός κίνδυνος»: στο βαθμό που οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί εξακολουθούν να μην υφίστανται υποτίμηση των ενεργητικών τους λόγω της αναδιάρθρωσης των δημοσίων χρεών των δανειστών τους, πώς είναι δυνατό να αντλήσουν τα πολύτιμα διδάγματα της παρούσας κρίσης;

Ένας τρίτος «ηθικός κίνδυνος» αφορά την υποκρισία των ευπόρων κρατών. H Γερμανία και η Γαλλία (και πάλι!) είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας της ευρωζώνης, στις αρχές του 21ου αιώνα, όταν παραβίασαν τη «συνθήκη του Μάαστριχτ» όσον αφορά τον υπερβολικό δανεισμό. Θα ήταν άρα λογικό να υποστούν με τη σειρά τους τις συνέπειες των επιλογών τους αυτών, κυρίως δανείζοντας με καλύτερους όρους την Ελλάδα και τις άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως τα μέτρα που εντέλει θα επιλύσουν την κρίση του ευρώ είναι:
η μεγαλύτερη λιτότητα στις υπερχρεωμένες χώρες,
οι απώλειες ενεργητικών για τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που τις δάνειζαν και
η έκδοση από τα πλούσια κράτη ομολόγων με ευνοϊκούς όρους,.
Αλλά η ευρωζώνη θα έβγαινε γρηγορότερα από το τούνελ αν οι πάντες αναλάμβαναν επιτέλους το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί.
Ο Hugo Dixon είναι δημοσιογράφος